Brexit'te 'tedbir maddesi' tartışması

İngiliz parlamentosu Brexit anlaşmasını oylamaya hazırlanıyor. Parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası daha önce reddettiği Brexit anlaşmasını bugün yeniden oylayacak. İngiliz hükümeti anlaşmanın reddine yol açan "tedbir maddesi"ne bağlayıcı tahditler getirildiğini öne sürerken, maddeye karşı çıkanlar bunu yeterli bulmuyor. İngiltere Adalet Bakanı Geoffrey Cox, Brexit anlaşmasının "tedbir maddesi"ne ilişkin ek güvenceler getiren yeni düzenlemenin ülkenin AB kurallarına süresiz bağlı olma riskini ortadan kaldırmadığını söyledi. Cox'un olumsuz görüşünün İngiliz Parlamentosundaki Brexit anlaşması oylamasının sonucunu etkileyeceği belirtiliyor. Öte yandan küresel piyasalar, Brexit'e ilişkin iyimserlikle pozitif bir seyir izlerken, bugün İngiltere parlamentosunda yapılacak oylama takip edilecek

Abone ol

İngiliz parlamentosu, hükümetin Avrupa Birliği (AB) ile vardığı Brexit anlaşmasını bugün oylayacak.

Parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası'nda 15 Ocak'ta ezici çoğunlukla reddedilen Brexit anlaşması yerel saatle 19.00'da yeniden oylanacak.

Başbakan Theresa May, içerdiği ''tedbir maddesi'' nedeniyle tepki çeken anlaşmanın metnini değiştirmeyi başaramadı ancak maddenin kullanım koşullarına ''açıklık getiren'' bir ortak belge üzerinde AB ile uzlaştı.

May'in dün Strazburg'da AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile açıkladığı ortak belgeye göre taraflardan herhangi birinin ''tedbir maddesi''nin getirdiği düzenlemeyi kötüye kullanması durumunda, Brexit anlaşmasının metninde tarif edilen hakemlik mekanizmasına başvurulabilecek. Bu mekanizmanın kullanılması durumunda taraflardan biri ''tedbir maddesini'' askıya alabilecek.

Brexit anlaşması, tartışmalı konularda hakemlik için 5 kişilik heyetin kurulmasını öngörüyor ancak anlaşmaya göre AB hukukunu ilgilendiren konularda son söz hakkı Avrupa Adalet Divanına veriliyor.

May, belgeyle İngiltere'nin ''tedbir maddesi''ne ''yasal bağlayıcılığı olan'' tahditler getirdiğini iddia ediyor.

Ancak maddeye karşı çıkanlar bu yeni belgenin herhangi bir yenilik getirmediğini, sadece anlaşma metninin bir yorumu olduğunu belirtiyor.

NORMAL SÜREÇ

May'in bugünkü oylamayı kazanması halinde ülke 29 Mart'ta AB'den resmen ayrılmış olacak ancak başlayacak 2 yıllık geçiş süreci boyunca İngiltere pek çok bakımdan fiili AB üyesi olarak kalacak.

Geçiş süreci boyunca İngiltere ile AB gelecekteki siyasi, ekonomik ve güvenlik ilişkilerinin çerçevesini belirleyecek kapsamlı bir anlaşmayı müzakere edecek. Bu kapsamda, İngiltere'nin parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasında fiziki sınır oluşmasını engelleyecek bir formül de geliştirilecek.

İngiltere ile AB, görüş birliğine vararak bu geçiş sürecini 2 yıl daha uzatabilecek. Tüm bu süreçte nihai bir anlaşmaya varılamaması ve iki İrlanda arasındaki sınır sorununa çözüm getirilmesi durumunda, anlaşmanın tartışma yaratan "tedbir maddesi" devreye girecek.

"Tedbir maddesi"yle İngiltere'nin bütünü, belirsiz bir süre için AB ile Gümrük Birliği içinde kalacak. İngiltere'nin tek yanlı olarak çekilemeyeceği bu düzenleme içinde ülke bazı AB kurallarına da tabi olmayı sürdürecek. "Tedbir maddesinin" AB ile daha yakın ilişki içinde kalmasını öngördüğü Kuzey İrlanda ile İngiltere arasında mal dolaşımında ise "düzenleyici kontroller" yapılacak.

Taraflar hedeflenen kapsamlı serbest ticaret anlaşması üzerinde anlaşmaya varana dek İngiltere pek çok yönüyle fiili AB üyesi olarak kalacak ancak Avrupa Parlamentosu başta olmak üzere birliğin karar ve yönetim kademelerinde temsil hakkını yitirecek.

Öte yandan tarafların gelecekteki ilişkileriyle ilgili varacakları anlaşmanın İngiliz parlamentosu ve Avrupa Parlamentosuna ilaveten 27 üye ülkenin parlamentolarınca da onaylanması gerekecek.

"Tedbir maddesi" devreye girerse İngiltere'nin AB'den anlaşmasız ayrılık ihtimalini de ortadan kaldıracak.

Brexit anlaşmasına göre İngiltere ile AB vatandaşları karşılıklı olarak yaşadıkları ülkelerdeki kazanılmış haklarını koruyacak ancak nihai olarak iş gücünün serbest dolaşımı bitecek. İngiltere ve AB arasında vizesiz seyahat ise devam edecek. İngiltere ayrıca AB'ye geçmişteki taahhütlerinden kaynaklanan yaklaşık 40 milyar sterlinlik bir ayrılık ücreti ödeyecek.

İTİRAZLAR

Brexit anlaşması özellikle "tedbir maddesi" yüzünden İngiltere'de hem sert Brexit yanlıları hem de ılımlı Brexit yanlıları ile AB'de kalınmasından yana olanların tepkisini çekiyor.

Sert Brexit yanlıları anlaşmayla İngiltere'nin AB'nin uydu devletine dönüşeceğini ve Kuzey İrlanda'nın da ülkeden kademeli kopacağını savunuyor.

Bu kişilere göre İngiltere AB'ye ödeyeceği ayrılık ücreti ile elindeki en önemli müzakere kozunu da yitirmiş olacak.

Sert Brexit yanlıları, AB'nin tedbir maddesinin kaldırılmasını engelleyerek İngiltere'yi Gümrük Birliği içinde mahsur bırakacağını iddia ediyor. Bunlara göre AB üyesi ülkeler de tedbir maddesini İngiltere ile ikili sorunlarının müzakerelerinde koz olarak kullanmaya yönelebilecek.

Ilımlı Brexit yanlıları ile AB yanlıları da anlaşmanın İngiltere'yi, üye sıfatıyla yönetiminde söz sahibi olduğu AB'nin pasif parçası haline getireceği eleştirisini yöneltiyor.

İLAVE OYLAMALAR

Parlamentonun bugün anlaşmayı reddetmesi durumunda yarın ''anlaşmasız ayrılık'', perşembe günü de ''Brexit tarihinin ertelenmesi'' seçenekleri oylanacak.

İngiltere'de parlamentoda çoğunluk daha önce yapılan bir oylamada ''anlaşmasız ayrılık'' seçeneğinin ortadan kaldırılması yönündeki bir önergeyi desteklemişti ancak önergelerin hükümetleri bağlayıcılığı bulunmadığından, hükümet bu seçeneği masada tutmayı sürdürmüştü.

Başbakan May, parlamentonun ''anlaşmasız ayrılık'' seçeneğiyle ilgili bu defa vereceği kararı uygulama sözü verdi.

Hükümet, Brexit tarihi konusunda da ''kısa süreli'' bir ertelemeden yana tavır alıyor. Başbakan May, muhtemel bir erteleme için haziran ayı sonunu işaret etmişti.

Parlamento, Brexit anlaşmasının ilk halini ''tarihi'' diye nitelendirilen 230 oy farkla reddetmişti.

İngiltere 23 Haziran 2016'da yapılan referandumda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile AB'den ayrılma kararı almıştı.

'TEDBİR MADDESİ' TARTIŞMASI

İngiltere Adalet Bakanı Geoffrey Cox, Brexit anlaşmasının "tedbir maddesi"ne ilişkin ek güvenceler getiren yeni düzenlemenin ülkenin Avrupa Birliği (AB) kurallarına süresiz bağlı olma riskini ortadan kaldırmadığını bildirdi.

Cox, tartışmalara neden olan "tedbir maddesi"ne ilişkin dün AB ve İngiltere'nin üzerinde anlaştığı yeni düzenleme konusunda "yasal görüşü"nü açıkladı.

Düzenlemenin İngiltere'nin isteği dışında süresiz şekilde tedbir maddesine tabi olma riskini azaltsa da tam olarak ortadan kaldırmadığını belirten Cox, dün üzerinde uzlaşmaya varılan değişikliğin İngiltere'ye AB'nin onayı olmaksızın anlaşmayı sonlandırmak için "uluslararası yasal yollar" sunmadığını ifade etti.

Cox'un görüşü, İngiliz Parlamentosunda yapılacak Brexit anlaşmasının oylanmasından önce kritik öneme sahip. İngiltere Başbakanı Theresa May, yeni düzenlemenin ek güvenceler getirdiği için anlaşmanın kabulüne yardımcı olacağını umuyordu ancak Cox'un olumsuz görüşünün oylamanın sonucunu etkileyeceği belirtiliyor.

TEDBİR MADDESİ

"Tedbir maddesi", İngiltere'nin parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasına Brexit'in ardından fiziki sınır girmemesi için formüle edilmişti.

İngiltere'nin AB ile kapsamlı ticaret anlaşması imzalayana dek Gümrük Birliğinde kalmasını ve Kuzey İrlanda'nın da buna ilaveten bir dizi farklı AB kuralına tabi olmasını öngören maddeye karşı çıkanlar bu düzenlemenin, İngiltere'yi AB ile sonu gelmez bir müzakere sürecinde mahsur bırakacağını savunuyordu.

SON DAKİKA DEĞİŞİKLİĞİ

İngiltere Başbakanı May, bugün yapılacak oylama öncesi, AB ile maddenin kullanım koşullarına ''açıklık getiren'' bir ortak belge üzerinde dün gece uzlaşıya varmıştı.

Yeni düzenlemeye göre, taraflardan herhangi birinin ''tedbir maddesi''ni kötüye kullanması durumunda Brexit anlaşmasının metninde tarif edilen hakemlik mekanizmasına başvurulabilecek. Bu mekanizmanın kullanılması durumunda taraflardan biri maddeyi askıya alabilecek.

538,5 milyon lira destekleme ödemesi bu ay sonunda yatacak Ekonomi Katar'dan Gazze'ye 1,7 milyon dolarlık 3 proje Ekonomi Benzine 11 kuruş zam gelmesi bekleniyor Ekonomi Çetin Ünsalan'dan dolar kuru yazısı Ekonomi