Elektronik cihazlar için tehlike çanları: NASA’dan “Güneş uyanıyor” uyarısı
NASA, Güneş’in uzun süredir beklenen sakinleşme dönemine girmediğini, aksine 2008’den bu yana artan bir aktivite gösterdiğini duyurdu. Uzay ajansı, “Güneş uyanıyor” diyerek elektronik cihazlar, GPS sistemleri ve elektrik şebekelerine yönelik risklere dikkat çekti.
NASA, yaptığı açıklamada Güneş’in beklenen düşük aktivite dönemine girmediğini, tam tersine daha da hareketlendiğini bildirdi. Uzay ajansının gözlemlerine göre, Güneş 2008’den bu yana artan bir aktivite sergiliyor.
Ekonomim'e göre, Jet Propulsion Laboratory’den uzay fizikçisi Jamie Jasinski, bu gelişmenin büyük bir sürpriz olduğunu ifade ederek, “Tüm işaretler Güneş’in uzun süreli bir düşük aktivite dönemine gireceğini gösteriyordu. Bu nedenle bu tersine dönüş büyük bir sürpriz oldu,” dedi.
NASA, Güneş’teki artan aktivitenin Dünya üzerinde doğrudan etkiler yaratabileceğini vurguladı.
GÜNEŞ DÖNGÜSÜ NASIL İŞLİYOR?
Bilim insanlarına göre Güneş, yaklaşık 11 yıllık döngülerle hareket ediyor. Bu döngülerin en belirgin işaretleri ise güneş lekeleri. Güneş lekeleri, güçlü manyetik alanların oluşturduğu daha soğuk ve karanlık bölgeler olarak biliniyor.
Lekelerin sayısı arttığında Güneş, daha fazla güneş patlaması ve koronal kütle atımı gerçekleştiriyor. Bu dönem “güneş maksimumu” olarak adlandırılırken, lekelerin azaldığı sakin dönem “güneş minimumu” olarak tanımlanıyor.
NASA’nın açıklamalarına göre Güneş, şu anda maksimuma doğru ilerliyor ve bu durum Dünya’da çeşitli sorunlara yol açabilir.
ELEKTRONİK CİHAZLAR VE ŞEBEKELER TEHDİT ALTINDA
Artan Güneş aktiviteleri, uzay havası olaylarını da beraberinde getiriyor. Güneş patlamaları ve koronal kütle atımları:
GPS sistemlerinde bozulmalara,
Radyo sinyallerinde kesintilere,
Elektrik şebekelerinde arızalara,
Uydular için ciddi risklere yol açabiliyor.
NASA ayrıca, Artemis gibi insanlı uzay görevlerinde astronotların artan radyasyona maruz kalabileceğini de açıkladı. Bu durum, uzay yolculuklarında ek güvenlik önlemlerini zorunlu hale getiriyor.
Güneş lekeleriyle ilgili gözlemler 1600’lü yıllara kadar uzanıyor. Ancak Güneş’in bazı dönemlerde neden düşük aktiviteye girdiği, ardından tekrar neden hızlandığı hâlâ tam olarak bilinmiyor.
Bu konuda açıklama yapan Jasinski, “Güneş’in 1790’da başlayan 40 yıllık minimuma neden girdiğini hâlâ bilmiyoruz,” diyerek bu uzun vadeli eğilimlerin öngörülemezliğine dikkat çekti.