Türkmen şair ve filozof Firaki, doğumunun 300. yılında Ankara'da anıldı! Peki Firaki kimdir?

Türkmenlerin millî şairi Mahtumkulu, yalnız Türkmenistan’da değil diğer Türk devlet ve topluluklarında da tanınan ve sevilen bir şairdir. Şairin şiirleri pek çok dile çevrilmiştir. Mahtumkulu Firaki şiirleriyle Türkmenleri bir arada tutmaya ve devlet kurmaya yönlendirmiştir. 

Mahtumkulu’nun Gürgen ırmağı boyundaki Hacıgovşan denilen yerde doğduğu rivayet edilmektedir. Doğum tarihi için 1724 yılının daha kesin olduğu görülmektedir.

Mahtumkulu’nun babası, dönemin önemli şairlerinden Dövletmämmet Azadı (Devlet Mehmet Azadî)’dır. Annesinin adı Orazgül’dür. Kesin bir bilgi olmasa da şairin “anne” konulu şiirlerinin olmayışından yola çıkılarak annesini henüz çocukluk çağından çıkmadan kaybettiği düşünülmektedir.

Mahtumkulu’nun hayatı ile ilgili farklı bilgiler verdiğinden evlendiği kızın kim olduğu kesin olarak belli değildir. Şair evlendikten kısa bir süre sonra dul kaldığı hakkında görüşler vardır. Menli isimli bir kızla evlendiği hakkında görüşler vardır aynı zamanda Menli'ye kavuşamadığı şeklinde rivayetler de vardır. 

Mahtumkulu Menli’ye kavuşamayınca ölen abilerinden birinin dul kalan genç karısı Akkız’la evlendirilir ve şair ömrünün sonuna kadar onunla yaşadığı da söylenmektedir. 

Mahtumkulu Firaki'nin şiir dili son derece sadedir. Yunus Emre ile benzerlikler gösterir. 

Mahtumkulu’nun her bir şiirinde şairin başka özelliği görülür. Âlim kimliğiyle insanlara öğütler verdiği şiirleri oldukça fazladır. Şiirlerinde verdiği öğütler, şairin dünya görüşünü açıkça ortaya koymaktadır. Dinî‐ tasavvufi şiirleri de şairin manevi dünyası hakkında bilgiler vermektedir.

Şairin tasavvufi‐ahlaki şiirlerinde tamamıyla Ahmed Yesevî ruh ve edası görülmektedir. Dünyanın fâniliği, ahiret için çalışmak gerektiği, Allah aşkı ile çarpan kalbi şiirlerinin konusudur. 

Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatından (TÜRKSOY) yapılan açıklamaya göre, "2024 Mahtumkulu Firaki Anma Yılı" vesilesiyle başkentte Firaki heykelinin açılış töreni, kitap tanıtımı programı ve konser düzenlendi.

Türkmenistan Parkı'ndaki Mahtumkulu Firaki heykeli önünde yapılan açılış törenine TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, ""Türkmen edebiyatının sembol ismi olan Mahtumkulu Firaki'yi ve bizlere bıraktığı büyük mirası keşfetmek için 'dil' dediğimiz olgu ve onunla işlenen sanata yakından bakmalıyız. Hepimizin bildiği üzere dil, ulusların kültürünü, geleneklerini, örf-adetlerini içinde saklayan bir mucizedir. Ortaya koyduğu sanatla Türkmen edebiyatının zirvesinde parlayan bir yıldız olarak kendi döneminde ve sonraki kuşaklarda derin izler bırakan Mahtumkulu bölgesel bir şair olarak değil, aynı zamanda Türk Dünyası'nın edebi mirasında derin izler bırakan büyük bir kalemdir." dedi.