Dünyanın bir ucundaki 'Kayıp Türkler"
Moğaln’ın Sayan Dağları’nda ren geyiği ve kurtlarla birlikte göçebe hayat süren ve Türkçe’nin bir lehçesini konuşan bu kabilenin adı Dukhalar… Bir başka deyişle ise Tsaatan halk. İşte Dukhalarların ilginç hayatları.
Moğaln’ın Sayan Dağları'nda ren geyiği ve kurtlarla birlikte göçebe hayat süren ve Türkçe’nin bir lehçesini konuşan bu kabilenin adı Dukhalar… Bir başka deyişle ise Tsaatan halkı… 500 kişi kalan ve 'Kayıp Türkler' olarak da bilinen Dukhalar, avlarını paylaşarak, ormanlardan yemiş toplayarak doğayla uyum içinde yaşıyorlar. Dukhaların bir diğer ilginç özelliği de aile reisinin kadınlardan oluşması… İşte Dukhaların ilginç hayatları…
Aslında bu tip halklar Asya’nın her yerinde bulunabilir ama Dukhalar’ı diğer göçeme halklardan ayıran en büyük özellikleri; Tibet sığırı, deve, keçi ya da at yerine ren geyiği besiciliği yapmaları ve kurtlarla yaşamaları…
Dukha halkına ‘Tsaatan’ denmesinin sebebi de şu:
Moğolistan’da Dukhalar’dan başka ren geyiği yetiştiren bir topluluk yok, bu nedenle Moğolcada ‘rengeyiği insanı’ anlamına gelen ‘Tsaatan’ diye adlandırılıyorlar.
Ren geyiğini öncelikle sütü için ve kışın ava giderken üzerine binmek için kullanan Dukhalar, zorda kalmadıkları sürece geyiklerini et ihtiyacı için kesmiyorlar. Geleneksel olarak asıl geçimlerini yabani hayvan avlayarak ve doğadan topladıkları bitkilerle sağlıyorlar.