Türklerde neden at kurban edilirdi? İşte sebebi
İslam dünyası ve ülkemizde Kurban Bayramı yaşanırken, tarihten de Türklerin kurban geleneğiyle ilgili ilginç bilgiler yer alıyor. Türk kültüründe en önemli unsur olan "at"ın kurban ritüellerinde kullanıldığını biliyor muydunuz? Peki Türklerde atlar neden kurban edilirdi? İşte sebebi...
Birçok tarihçi, atın Türkler için önemini, eski dönemlerde yazdıkları eserlerle günümüze aktarmıştır. MS 4-5. yüzyıllardaki batı kaynakları, Avrupa Hunları hakkında şu tespitleri yapmışlardır: “Henüz ayakta durabilecek bir Hun çocuğunun yanında eyerlenmiş bir at bulunurdu. At üstünde yerler, içerler, alışveriş yaparlar, sohbet ederler ve uyurlar. At başka kavimleri sırtında taşıdığı hâlde, Hunlar at sırtında ikamet ederler.” Çinliler ise, Türklerden söz ederken: “hayatları atlara bağlıdır.” derler.
Laszlo Rasonyi (Macar Türkolog- Türkiye’deki Hungaroloji Ana Bilim Dalı’nın kurucusu) ise, Tarihte Türklük adlı kitabında Koppers’in analizlerine yer vermiştir. Koppers’e göre: “Atın ilk ehlileştirilmesini ve bununla ilgili karakteristik atlı çoban kültürünün yaşatılmasını, kesin olarak İç Asya’da yaşayan eski Türklere kadar dayandırmak gerekir. Bu, başlı başına kendine has tarihi bir başarı olup, dolayısıyla kavimlerin ve kültürlerin gelişmesinde özel durumlar ve önemli sonuçlar yaratmıştır. Atı ve umumi olarak çoban kültürünün esas unsurlarını, ilk indogermenler eski Türklere borçludurlar.”
Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lugati’t-Türk adlı eserinde ise, “At Türk’ün kanadıdır.” sözünden anlaşılacağı üzere at, konar-göçer Türklerin yaşamının ayrılmaz bir parçası olmuştur. Schmidt ve Menghin’e göre de, Ural-Altay kavimlerinin dünya tarihi bakımından iki önemli rolleri olmuştur. Bunlardan biri, “hayvan yetiştiriciliği”; ikincisi de, “devlet kurma” kabiliyetleridir.
Ömürlerinin önemli bir kısmını at üzerinde geçirmiş olan Türkler için at, hem savaşlarda kullandıkları vazgeçilmez bir araç hem de geçimlerini sağladıkları iktisadi bir varlık olmuştur. Bu nedenle at, Türk destan, mitoloji ve kültürünün de ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bunun doğal sonucu olarak, atın kutsal bir hayvan olarak dini törenlerde kurban olarak kullanılması, ölen kişinin atının kuyruğunun kesilmesi (dullama) ya da atın ölen binicisiyle birlikte gömülmesi Türklerde gelenek haline gelmiştir.