Mustafa Kemal Atatürk'e önerilen 13 soyadı
Soyadı Kanunu'nun kabul edilmesinin ardından Ulu Önderimiz Mustafa Kemal'e soyadı verilmesi için bazı öneriler sunuldu. Bu arayışta Mustafa Kemal'e 13 tane soyadı önerildi ve önerilmeden önce Türkçe kökenli olduğuna da dikkat edildi. İşte Atatürk'e önerilen 13 soyadı...
Toplumsal Tarih Dergisi’nin Ocak 2011 sayısında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Mehmet Ö. Alkan imzasıyla yayınlanan, “En Doğru Bildiğimizden Kuşkulanmak; ‘Atatürk’ Soyadı Nasıl Bulundu?” başlıklı yazıda, Ulu Önder’e Atatürk soyadının verilmesine ilişkin bilgilere yer verildi.
Resmi kaynakların hemen tamamında “Atatürk” soyadının 24 Kasım 1934 tarihinde “Türk Milletine yaptığı hizmetlerden dolayı bir teşekkür ifadesi olarak” TBMM tarafından verildiği hatırlatılan yazıda, “Ancak bu ismin nasıl bulunduğuna değinilmez. Bu konuya değinen kaynaklarda ise bir karışıklık ve karmaşa olduğu açıktır” denildi.
Alkan, birçok kaynakta geçtiği gibi “Atatürk” soyadını Konya Milletvekilli Naim Nazım Onat’ın bulduğu bilgisinin gerçeği yansıtmadığını belirterek; Türk Dili Tetkik Cemiyeti (TDTC) Başkanı Safvet Arıkan’ın 26 Eylül 1934 tarihinde 2. Dil Bayramı açış konuşmasında, “Ulu Önderimiz Ata Türk Mustafa Kemal” hitabının Atatürk soyadına esin kaynağı olduğunu aktardı.
Dergide, TDTC Başkanı Arıkan’ın, Atatürk kelimesinin geçtiği konuşmasını yapmadan önce Ulu Önder’e gösterdiğini ve aldığı tepkiyi kardeşine şu sözlerle aktardığı yazıldı: “Atatürk o tarihe kadar soyadı kanunu çıktığı halde henüz soyadı almamıştı. Nutku kendisine gösterdim. Atatürk, kelimesini görür görmez üzerinde durdu. Birçok kereler bu kelimeyi tekrar etti. 'Çok güzel bir buluş, yalnız çok iddialı' dedi. Müsveddede tashihler yaptığı halde, Atatürk’e dokunmadı. Bir de Türk Atası diye bir terkip kullanmıştım. Bunu daha fazla iddialı bularak Atatürk tarzında tashih etmemi emretti. Ben nutkumu verdikten epey sonra, Gazi Mustafa Kemal, Atatürk’ü soyadı olarak aldı.”