Dünyanın en pahalı baharatı! Bu ürün sadece bir ilçede yetişiyor
Yalnızca birkaç gramı binlerce çiçekten çıkarılıyor, kilosu araba fiyatına satılıyor. Türkiye’de sadece bir bölgede üretilebilen safran, hem zahmetli üretim süreci hem de sınırlı yetişme koşulları nedeniyle dünyada en pahalı baharat unvanını taşıyor. İşte safranın bilinmeyenleri...
Dünyanın en pahalı baharatı olarak bilinen safran, hem üretim zorluğu hem de sınırlı yetişme koşulları nedeniyle adeta altınla yarışıyor.
Türkiye’de yalnızca Karabük’ün Safranbolu ilçesinde yetiştirilen bu değerli bitki, gastronomiden geleneksel tıbba kadar pek çok alanda kullanılıyor.
Safran, fiyatıyla dikkat çekiyor. Uluslararası pazarda gramı 5 ila 6 euro arasında alıcı bulurken, kilosu kaliteye göre 1.100 ila 11.000 dolar arasında değişiyor. Bu yüksek fiyat, üretim sürecinin zahmetli olmasından kaynaklanıyor.
Yarım kilogram kuru safran üretmek için 55.000 ila 80.000 çiçek gerekiyor. Her çiçekten yalnızca üç tel alınabilmesi, ürünün nadirliğini artırıyor.
HASAT SÜRESİ SADECE 12 HAFTA
Safran bitkisi yılda sadece bir kez ve oldukça kısa bir süre çiçek açıyor. Ekim ayında mor tomurcuklar kendini gösteriyor ve yalnızca 1 ila 2 haftalık bir dönem içinde çiçekleniyor. Hasat ise gün doğumuyla başlıyor, çünkü çiçekler sabah açıp öğlene doğru solmaya başlıyor. Bu da üreticilerin zamanla yarışmasını zorunlu kılıyor.
TÜRKİYE'DE SADECE SAFRANBOLU'DA
Safran Türkiye’de yalnızca Safranbolu’da yetiştiriliyor. İlçenin ismini bu değerli bitkiden aldığı biliniyor. Bölgedeki özel toprak yapısı ve iklim koşulları, safran için ideal ortamı sağlıyor. Üretim süreci büyük oranda insan emeğine dayandığı için, bölge halkı için de önemli bir geçim kaynağı durumunda.
GÜNEŞ SEVER, GÖLGEYE DAYANMAZ
Safran bitkisi doğrudan güneş ışığını çok severken, gölgede kalmaya tahammül edemez. Bu nedenle dikim işlemleri genellikle güneye bakan, bol güneş alan yamaçlara yapılır.
Bitkinin soğanları haziran ayında toprak altına gömülür ve sonbaharda çiçek açar. Safranın sağlıklı yetişebilmesi için killi, gevşek, iyi süzülmüş ve organik madde açısından zengin topraklar tercih edilir.
Yalnızca mutfaklarda değil, tıp alanında da değerlidir. İçerdiği pikrokrosin ve safranal gibi bileşenler sayesinde keskin bir tada ve kendine has kokusuna sahiptir. Aynı zamanda antioksidan, antikanserojen ve bağışıklık sistemi destekleyici özellikleri nedeniyle geleneksel tıpta da kullanımı oldukça yaygındır.
SAHTECİLİĞE DİKKAT
Pahalı olması nedeniyle safranın yerine zerdeçal ve aspir gibi daha ucuz bitkilerin kullanılması sık karşılaşılan bir durum. Ancak uzmanlar, safranın canlı rengi, karakteristik kokusu ve dokusuyla taklitlerinden ayırt edilebileceğini belirtiyor.
Safran, dünya genelinde yılda yaklaşık 300 ton civarında üretiliyor. En büyük üretici ülke İran olurken, İspanya, Hindistan, Yunanistan ve Fas da önemli üretici ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye’nin üretim miktarı sınırlı olsa da kalitesiyle öne çıkıyor.