EYT'liler K,S,Ş harflerine dikkat! e-Devlet'ten kontrol edin

EYT başvurusu yapan çalışanlarla ilgili açıklaması son dakika açıklaması yapıldı. Sahte işyerleri üzerinden sigortalı göstermek vaadiyle para toplayan ve vatandaşları kandıran dolandırıcılar var. Eğer dikkat edilmezse maaşınız kesilebiliyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu'na tabi olarak çalışmaya başlayan pek çok kişi bir süre çalıştıktan sonra ne zaman emekli olacağını araştırıyor.

Erken emekliliğin yollarını arayanlar kimi zaman, olması gerekenden daha geç emekli olabiliyor. Kayıt dışı olarak çalışılan süre emeklilik tarihinin gecikmesine neden oluyor. 

TAZMİNAT HAKKI YOK

Kayıt dışı olarak çalışanlar geç emeklilik dışında pek çok hak kaybına da uğruyor. Ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlanamayan sigortasız çalışanlar, işten çıkartılmaları durumunda ihbar ve kıdem tazminatı alamıyor, işsizlik maaşı başvurusunda bulunamıyor. SGK'lı tüm çalışanların sahip olduğu senelik izin ve rapor hakkı kayıt dışı olarak çalışanlar için bulunmuyor.

EMEKLİLİK SÜRESİ UZUYOR

• Sigortasız çalışanların en büyük dezavantajlarından biri ise emeklilik sürecini etkilemesi.

• Emeklilik süresi kayıt dışı olarak çalışılan süre kadar uzuyor. 

• Tüm hak kayıplarına rağmen iş arayışındaki kişiler istedikleri şartlarda iş bulamamaları durumunda kendilerine sunulan şartları kabul etmek zorunda kalabiliyor. 

• Çalışanlar bilerek sigortasız çalışmayı kabul edebiliyor.

• Bunun dışında işverenler, işçiler veya kendi işini yapanlar vergi, sigorta primi gibi mali yükümlülüklerden kaçınmak, bürokratik işlemlerden kurtulmak için de kayıt dışı istihdama yönelebiliyor.

KAYIT DIŞI İSTİHDAM NE DEMEK?

• Kayıt dışı istihdamı, sosyal güvenlik açısından niteliği itibariyle yasal işlerde çalışarak istihdama katılan kişilerin, çalışmalarının gün veya ücret olarak ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına hiç bildirilmemesi ya da eksik bildirilmesidir.

• Firmalar rekabet gücünü arttırma için firmalar maliyetlerini düşürme yoluna gitmişler, bu yönde de kayıt dışı ekonomiye ve onun bir yansıması olan kayıt dışı istihdama yönelmişlerdir. 

• Rekabet gücünün yanı sıra işgücü piyasasında da bazı değişmeler olmuş ve çeşitli esnek çalışma biçimleri ortaya çıkmıştır.

• Bunların dışında enflasyon gibi ekonomi değişmeler, kayıt dışı istihdamı tetikleyen başka nedenlerdir.

Devlet tarafından sağlanan desteklerden faydalanmak için kayıt dışına yönelen kişi sosyal güvencesiz olarak çalıştığı için, çalışanların sahip olduğu pek çok hakka sahip değil. Bu hak kayıpları şöyle sıralanıyor:

• Kişilerin yeterli sağlık yardımı alamamalarından dolayı hastalık vakalarının artması,

• Sağlıksız bir toplumun oluşması,

• İş kazası veya meslek hastalığı, analık durumlarında hak ve yardımlardan faydalanamamaları,

• Kısa vadede yeterli sağlık yardımı alamamalarından dolayı hastalık vakalarının artış göstermesi ve uzun vadede de, daha doğrusu, çalışamaz duruma gelindiğinde emekli aylığı alınamadığından fakirliğin ortaya çıkması,

• Kişilerin uzun vadede emekli olamaması ve ölüm halinde eş ve çocuklara aylık bağlanamamasıdır.

K, S, Ş HARFLERİNE DİKKAT!

İş verenler çalışanlardan habersiz olarak da sahte sigortalılık başlatabiliyor. Çalışanlar sigorta durumlarını, primlerinin eksik yatırılıp yatırılmadığını e-Devlet sistemi üzerinden kolaylıkla sorgulayabilirler.

Çalışanların sigorta dökümünden bilgilerini kontrol etmesi büyük önem taşıyor. Sigorta kodunda K, S ve Ş kodu şüpheli sigorta kodları olarak görülüyor.

Çalışanların e-Devlet sistemi üzerinden sigorta dökümlerini incelemeleri şüpheli kod var ise Sosyal Güvenlik Kurumu'na ihbarda bulunmaları gerekiyor. 

• K Kodu her ay düzenli olarak prim hizmet belgesi göndermelerine rağmen SGK'nın gönderdiği yazıları tebellüğ etmeyen, primlerini ödemeyen veya cüzi tutarda ödeyen işyerlerini ifade ediyor.

• S Kodu sahte iş yerlerinde geçen hizmet süreleri ile gerçekte herhangi bir iş yerindeki "fiili çalışma olmadan sahte sigortalılık bildiriminin" olabileceği fiili çalışmaya dayanmayan ve kuvvetle muhtemel sigortalılık sürelerinin iptal edilmesi sonucunu doğuran bir kod. 

• Ş Kodu ise şüpheli iş yerlerinde geçen ve sigortalılık bildirimi yapılan iş yerleri üzerindeki kod olmakla birlikte, bu kod ile bildirilen sigortalılık döneminin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı üzerinde şüpheler olması nedeni ile, bu kod ile bildirilen hizmet süreleri çoğu zaman iptal ediliyor.

Kaynak: ahaber.com.tr