Fındıkta rekor sezon kapıda mı? TMO fiyatı bekleniyor, 300 TL iddiası gündemde
Fındıkta hasat yaklaşırken gözler TMO’nun açıklayacağı alım fiyatına çevrildi. Sektör temsilcileri, düşük rekolte nedeniyle fiyatların TL ve dolar bazında tarihi zirveleri görebileceği uyarısında bulundu.
TMO FİYAT AÇIKLAYACAK MI?
Fındıkta rekolte tahminleri ve fiyat tartışmaları devam ederken üreticiler, sanayiciler ve alivreciler TMO’nun açıklayacağı fiyatı bekliyor. Sektör temsilcileri, piyasada 170-180 TL bandındaki fiyatların TMO kararıyla yön bulacağını belirtiyor.
FİYAT BELİRSİZLİĞİ SEKTÖRÜ KİLİTLEDİ
TMO’nun hâlâ fiyat açıklamaması hem üreticiyi hem ticaret erbabını zor durumda bırakıyor. Sektörden yapılan çağrılar net: “Fiyat erken açıklanmalı, herkes önünü görmeli.” Spekülatif dalgalanmalara karşı uyarılar geldi.
TMO GEÇEN YIL KAÇ LİRADAN ALIM YAPMIŞTI?
TMO, geçen yıl Levant kalite fındık için 130 TL/Kg, Giresun kalite için ise 132 TL/Kg fiyat açıklamıştı. Serbest piyasada fiyatlar ilk aylarda 125 TL civarında seyrederken, nisanda yaşanan zirai dondan sonra 230 TL’ye kadar yükselmişti.
REKOLTE DÜŞTÜ, PİYASA YÜKSELİŞTE
Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği’nden Sebahattin Arslantürk, “Rekolte düşük, talep yüksek, alivre fiyatlar 200 TL’yi geçti. TMO’nun fiyat açıklamasına gerek kalmadı” dedi. Ona göre TMO yön verici bir mesajla sınırlı kalmalı.
PİYASA TMO’YU AŞTI MI?
Arslantürk, serbest piyasadaki rakamların TMO’nun açıklayabileceği seviyelerin çok üzerinde olduğunu belirtti: “180-185 TL gibi bir fiyat dikkate alınmaz. TMO sembolik bir açıklama yapmalı. Bu sezon arz da sınırlı olacak.”
300 TL VE 10 DOLAR İHTİMALİ
Rekoltenin 400 bin tonun altına düşebileceği uyarısını yapan Arslantürk, “Fındıkta 300 TL’ye, hatta 10 dolar seviyesine ulaşmak mümkün. 2014’te 8 doları görmüştük. Bugün o rakam enflasyonla 10 doların üzerine çıkabilir” dedi.
SATMADAN ALMA SEZONU
Bu sezonun “temkinli ticaret” sezonu olduğunu vurgulayan Arslantürk, “Kimse açıkta kalmasın. Satmadan alım yapılmasın. Üretici erken satıştan zarar görebilir, bu yıl malı olanın sözü geçecek” ifadelerini kullandı.
AZALAN MİKTARA RAĞMEN GELİR YÜKSEK KALDI
Geriye dönük sezonlara bakıldığında, Türkiye’nin üretim miktarı azaldığında dahi fındıktan elde ettiği ihracat gelirinin yüksek seviyelerde kaldığı görülüyor. 2014-2015 sezonunda rekolte 400 bin tonun altına düşmesine rağmen fındık ihracat geliri 2,8 milyar dolara ulaştı. O yıl ihracat miktarı 252 bin ton olurken, buna rağmen toplam gelir 2 milyar 799 milyon doları buldu.
TMO 125 TL’DEN PİYASAYA GİRMİŞTİ
Fındık üreticisi ve brokeri Osman Çakmak, 2022-2023 sezonunda TMO’nun 125 TL seviyesinden satışa çıkmasının sanayiye katkı sağladığını belirtti. Çakmak, bu müdahalenin sadece fiyat istikrarı oluşturmadığını, sanayi tesislerinin üretimini sürdürebilmesi açısından da önemli bir rol oynadığını söyledi.
DON SONRASI FİYATLAR HIZLA YÜKSELMİŞTİ
Osman Çakmak, don söylentilerinin ardından fındık fiyatlarının 125 TL’den 220 TL’ye kadar çıktığını, bu artışın ihracatçıyı zorladığını ifade etti. TMO’nun piyasaya girişiyle istikrar sağlandığını belirten Çakmak, bu müdahalenin sadece o yıl için değil, 2026 ve sonrası için de sektör açısından dengeleyici etki yarattığını kaydetti.