Tarlada 6, pazarda 40 lira! Ispanakta fiyat uçurumu üreticiyi isyan ettirdi
İzmir Menemen'de kış aylarının vazgeçilmezi ıspanakta rekolte bolluğu yaşanırken, çiftçiler Gediz Ovası'nda elde ettikleri yüksek verime rağmen tarladan pazara uzanan fiyat artışından şikayet ediyor
Kış aylarının vazgeçilmez sebzelerinden biri olan ıspanağın hasadı, İzmir'in Menemen ilçesinde devam ediyor. Gediz Ovası'nın verimli topraklarında yüksek rekolte elde eden çiftçiler, ürünün tarladan pazara ulaşana kadar fiyatının artmasından dolayı dertli.
İzmir'in önemli tarım merkezlerinden biri olan Menemen'de, ağustos ayında ekimi yapılan ıspanak, kasım ayı itibarıyla tarlalardan toplanmaya başlandı. Nisan ayına kadar sürecek olan hasat için sabahın ilk ışıklarıyla tarlalara gelen kadın işçiler, gün boyunca ıspanak toplayarak aile bütçelerine katkı sağlıyor.
Toplanan ürünler daha sonra erkek işçiler tarafından köyün ortak kullanım alanındaki havuzlarda yıkanıyor ve kamyonlara yüklenerek sevkiyata hazır hale getiriliyor. Menemen bölgesinde yılda ortalama 40 bin ton ıspanak üretimi yapıldığı ve hasadı tamamlanan ıspanakların İzmir ile çevre illerdeki pazarlara gönderildiği belirtiliyor.
FİYAT FARKLARI EL YAKICI
Menemenli çiftçiler, ıspanağın hale 6 liradan satıldığını, fakat pazarlarda kilogram fiyatının ortalama 40 liraya kadar çıktığını ifade ediyor. Yaklaşık 25 yıldır çiftçilikle uğraşan ve babadan kalma mesleğini severek sürdüren Turgay Yıldırım, ıspanak ekiminin genellikle ağustos ayında başladığını belirtti.
Yıldırım, daha sonra kademe kademe dikim yaparak bu işin nisan ayına kadar sürdüğünü ifade etti ve şunları söyledi:
"Hasat ise Ekim ayında başlıyor ve son hasadımız Nisan ayında tamamlanıyor. Yani yaklaşık 7-8 aylık bir süreç söz konusu. Ancak bu süre, yılın şartlarına göre değişebiliyor; aynı toprakta bazen 1-2, bazen de 3 kez ekim yapılabiliyor. Örneğin, yılın yağmurlu veya sıcak geçmesi veya toprağın durumu buna etki ediyor. Şu anda ıspanağın bir kilosu tarlada 6-7 lira civarında, hale ise 10 lira civarına gidiyor. Oradan pazara gelince fiyat 30, 40, hatta 50 liraya kadar çıkıyor."
Mesleğe merak ve sevgiyle başladıklarını aktaran Yıldırım, şu an çocuklarının bu işe hiç ilgi göstermediğini vurgulayarak, "böyle devam ederse, kimse bu işi yapmayacak. Çünkü çok zor bir meslek; zaman ve emek isteyen bir iş. Bu nedenle herkesin uğraşabileceği veya yapabileceği bir iş değil" şeklinde konuştu.
Tarım işçisi Serap Bora, ıspanak hasadının ekim ayında başladığını ve hava durumuna göre nisan veya mayıs ayına kadar sürdüğünü kaydetti. Bora, "Bu süreç sürekli devam ediyor. Hiç durmadan devamlı olarak ıspanak kazıyoruz ve bu yaklaşık 8-9 ay kadar sürüyor" dedi.
Hasada gün doğmadan başladıklarını belirten Bora, "ancak kasa hesabı olduğu için eve biraz daha erken dönüyoruz. Genellikle saat 11.00-12.00, en geç öğle vakitlerinde eve varıyoruz. İşimiz çok çaba isteyen, yorucu bir iş; çünkü hiç soluk almadan sürekli kazıyoruz" diye ekledi. Bora, günlük yevmiyelerinin ise 800 TL olduğunu belirterek, "oysa dayıbaşı ile gidenler 770 TL alıyor; biz ise dayıbaşıyla değil, direkt patronla anlaşarak 800 TL alıyoruz." dedi.
Ispanağı sevdiğini aktaran Bora, "Çünkü çok lezzetli. Böreği güzel, yemeği güzel, pirinci her şeyi güzel; dolayısıyla ıspanak herkes tarafından seviliyor. Ispanak böreği özellikle güzel oluyor ve meşhurdur; bu yüzden ev açması olarak böreği tavsiye ediyoruz. Bu kış bol bol yiyin" ifadelerini kullandı.