İşte EYT'siz erken emeklilik detayları

Emeklilikte Yaşa Takılanlar için düzenleme onaylandı ve Resmi Gazete'de yayımlandı. Başvurular ise hız kesmeden devam ediyor. EYT yasası kapsamında ilk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesi olan kişiler için yaş şart kaldırılmıştı. Kapsam dışında kalanlar ise yeni emeklilik reformu ile gelecek açıklamaları yakından takip ediyor.

ERKEN EMEKLİLİK İÇİN DETAYLAR NELER?

• EYT yasası ile milyonlarca çalışan yaş şartı olmadan emekli olurken, bu düzenlemeyi küçük zaman dilimiyle kaçıranlar da var.

• Örneğin; 9 Eylül 1999'da sigortalı olmuş birisi bir gün önce sigortalı olan bir EYT'liye göre 17 yıl daha geç emekli oluyor.

• Bu noktada 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olanlar için de bir kademeli yaş indirimi söz konusu olabilecek.

• Burada hem prim hem de yıl kriteri devreye girebilecek.

KISMİ EMEKLİLİKTE YAŞ İNDİRİMİ

• Kısmı emeklilik dediğimiz 15 yıllık prim gün sayısını tamamlayanlar 1999 yılı öncesi kadınlar 50 erkekler 55 yaşında emekli olabiliyordu.

• Fakat 2014 yılının Mayıs ayından itibaren onlar da kademeli emeklilik sistemine dahil oldukları için kadınlar 58 yaşında erkekler 60 yaşında emekli olabiliyorlar.

• Birinci olarak kadınlarda 58 yaş sınırı 50'ye erkeklerde 55'e düşürüldüğü takdirde 3600 gün sayısını tamamlamışsa çalışan emekli olabilecek.

HİZMET TESPİT DAVASI

• Birincisi vatandaşlar Sosyal Güvenlik Kurumu'nun arşiv kayıtlarının incelenmesi için eğer günsüz girişleri varsa ve 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalıştığından eminse SGK'ya müracaat edecekler ve arşiv kayıtları incelenecek. Günün tespit edilmesi önemli. Girişi yapılmıştır, prim ödenmemiştir. 4 aylık dönem bordrosunda prim ödenmediği için sigorta günü gözükmez.

• Eğer 8 Eylül 1999'den önce ise Emeklilik hakkını elde edemiyor. Daha sonraki yıllarda emeklilik şartları değiştiği için pek bir anlamı olmuyor.

• Tamamlaması gereken prim gün sayısı olarak 5 bin gün ile 5 bin 973 günü arıyoruz. Bu aradaki günler arasında günü yoksa vatandaşın başvurmasının anlamı yok.

EV KADININA FİİLİ HİZMET ZAMMI

• Bilindiği gibi bazı mesleklerde Fiili Hizmet zammı denilen yıpranma hakkı bulunuyor.

• Bu sayede bu meslek sahiplerinin çalışmalarına prim gün sayısı ekleniyor ve eklenen prim güan sayısına göre de yaş şartı geriye çekiliyor.

BAĞKUR PRİM EŞİTLİĞİ

• Bütün bunlar tartışılırken bir yandan da Bağ-Kur ile SSK arasında prim eşitliğinin sağlanması da söz konusu.

• Bu durumda 9 bin gün olan erkek Bağ-Kur'luların prim gün şartını SSK'daki gibi kadınlarla eşitleyip 7200 güne çekilmesi söz konusu.

• Bu durumda Bağ-Kur'lulara 5 yıllık bir erken emeklilik avantajı gelecek.

BAĞKUR'DA KISMİ EMEKLİLİK ŞARTI NELER?

• Öte yandan Bağ-Kur ile SSK arasındaki prim farkının giderilmesi kısmi emeklilikte de eşitliği sağlayabilir.

• Bu kapsamda 5400 gün olan kısmi emeklilik şartı da işe giriş tarihine göre 4500 gün ya da 3600 gün olarak uygulanabilir.

• Çünkü SSK'da 8 Eylül 1999 öncesinde kısmi emeklilik 15 yıl 3600 gün, sonrasında ise 25 yıl 4500 gün olarak uygulanıyor.

ERKEN EMEKLİLİK İÇİN ÖNEMLİ ŞART NEDİR?

• Emeklilik yaşı hesaplamada uygulanan en temel şart işe giriş tarihi.

• İlk işe giriş, ilk sigorta başlangıç tarihi 1999 yılından önce ise emeklilik yaşı tarihe göre 49 50'ye kadar düşüyor.

• Ancak 1999-2002, 2002-2008 ve 2008 sonrası dönemler için bu şartı artıyor.

• En son ise 65 yaşında emeklilik şartı uygulanacak.

ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?

Sosyal güvenlik mevzuatına göre ilk kez sigortalı olunan tarihten sonra çalışma gücünü belli oranda kaybeden sigortalılara erken emeklilik hakkı tanınıyor. Erken emeklilik için uyulması gereken şartlar belirtilmiştir:

• En az 10 yıl sigortalı olmak,

• En az 1800 prim gününün yatırılmış olması,

• Sağlık Kurulu'ndan erken emeklilik başvurusu yapan kişinin en az yüzde 60 ve üzerinde iş gücü kaybının olduğunun tespit edilmesi,

• 4A kapsamında çalışanların işten ayrılmış olması,

• 4B kapsamında çalışanların ticari faaliyetlerine son vermiş ve herhangi bir prim borcunun bulunmaması,

• 4C kapsamında çalışanların görevden ayrılmış olması

2020 YILINDA ERKEN EMEKLİ OLMAK İÇİN GEÇERLİ HASTALIKLAR NELERDİR?

Erken emekli olmak isteyenlerin yasa kapsamında ve sağlık raporuyla kanıtlanan hastalıklardan en az bir tanesine sahip olması gerekir. Erken emeklilik için geçerli olan hastalıklar belirlenmiştir:

• Kanser (Baş ve boyunun yumuşak dokusu, cilt, lenfoma, lösemi, multipl myelom, tükrük bezleri, tiroid bezi, meme, sinir sistemi, akciğer, mide, ince ve kalın barsak, karaciğer, safra kesesi, safra yolları, pankreas, böbrek, mesane, genital yollar, prostat, testis, penis kanserleri)

• Epilepsi

• Demans

• Beyin tümörleri

• Parkinson sendromu

• Serebral palsi

• Multiple Skleroz (MS)

• Zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı)

• Şizofreni

• Bipolar bozukluk

• Görme azlığı

• Retina kanamaları

• Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte işitme kaybı

• Anemi

• Kol, bacak gibi organ kaybı

• Behçet hastalığı

• Gastrointestinal kanamalar

• Karaciğer sirozu

• Karaciğer nakli

• Kalp yetmezliği

• Kalp kapak hastalıkları

• Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları

• Solunum sistemi hastalıkları

• Kalp nakli

• Böbrek nakli

• Akciğer nakli

• Tüberküloz

• AIDS

YAŞ ŞARTIYLA ERKEN EMEKLİLİK FORMÜLLERİ NELER?

Yaş şartıyla emeklilik formülleri yaş haddi ile emekliliktir. Bu emeklilik yöntemlerinde yaş şartı uygulanır ancak eksik primle daha kısa sürede emekli olunması sağlanır. Yaş şartını sağlayan prim yüzünden emekli olamayanlar bu şekilde emekli olabilirler.

• 15 Yılda Emeklilik: En avantajlı emekliliktir. 3600 gün, 15 yıl sigortalılık şartıyla ve 1999 Eylül öncesinde işe girmiş olmak koşuluyla uygulanır.

• 25 Yılda Emeklilik: 1999 sonrası 2008 öncesi işe girenler için 4500 gün, 2008 sonrası işe girenler için ise 5400 gün şartıyla başvuru yapılır.

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun mevzuatında yer alan bu koşullar şunlar;

• Malulen emeklilik talep edilecek sağlık sorununun iş hayatına başladıktan sonra ortaya çıkmış olması.

• Malulen emekliye ayrılacak olan kişinin ister 4A (SSK) ister 4B (Bağ-Kur) ister de 4C (Emekli Sandığı) kapsamında olduğu fark etmeksizin sigortalı çalışmaya başlamasının ardından 10 yıl geçmesi gerekmektedir. 10 yıllık bu çalışma süresi boyunca çalışanın en az 1800 günlük bir prim ödemesi ve hizmet süresi olmalıdır.

• Söz konusu sağlık sorununun çalışma gücünün yüzde 60 oranında azalmasına neden olması.

Kaynak: ahaber.com.tr