Memnu haklar nedir? Neden geri alınır? Şartları nedir?

Gündemde olan 'memnu haklar' nedir? Neden geri alınır? geri alınma şartları nedir? İşte

MEMNU HAKLARIN İADESİ DİĞER ADIYLA YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ

Memnu hakların iadesi, bir başka adıyla yasaklanmış hakların geri verilmesi, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya ceza mahkûmiyetine bağlı olarak öngördüğü çeşitli hak yoksunluklarının ortadan kaldırılmasını sağlayan bir ceza hukuku kurumudur. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda belli bir suçu işlemekten dolayı cezaya mahkûmiyetin sonucu olarak, ömür boyu devam edecek bir hak yoksunluğu söz konusu olmadığı için, memnu hakların iadesi kurumuna dair bu kanunda bir düzenleme getirilmemiştir. Zira TCK’nın 53. maddesi uyarınca kişi işlediği suçtan dolayı mahkûm olduğu hapis cezasının infazını tamamladıktan sonra buna bağlı hak yoksunlukları da ortadan kalkmaktadır.

Ancak bazı kanunlardaki özel düzenlemeler uyarınca, bir takım hak yoksunlukları ceza tamamen infaz edilse de devam edebilmektedir. Memnu hakların iadesi kurumu, kişilerin bu hak yoksunluklarına ömür boyu katlanmak zorunda kalmaması için getirilmiş bir düzenlemedir. Zira ceza hukukunun amacı yalnızca kişileri işledikleri suçlar nedeniyle cezalandırmak değil, aynı zamanda etkin pişmanlık duymalarını sağlayarak topluma kazandırmaktır. Bu nedenle aşağıda izah edeceğimiz şartları taşıyan kişiler memnu hakların iadesi yoluna başvurarak haklarındaki hak yoksunluklarını kaldırabilirler.

MEMNU HAKLARIN İADESİNE BAŞVURMA KOŞULLARI

5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 13/A maddesinde memnu hakların iadesi yoluna başvurabilmek için üç şart getirilmiştir. Buna göre TCK’nın 53. maddesinde belirtilen beşinci ve altıncı fıkralar saklı kalmak kaydı ile memnu hakların iadesi yoluna başvurma şartları şunlardır;

1.Mahkum olunan ceza tamamen infaz edilmiş olmalıdır.

2. Cezanın tamamen infazının üstünden 3 yıl geçmiş olmalıdır.

3. Yeniden suç işlememiş olmak ve iyi halli olmak.

MEMNU HAKLARIN İADESİ SONUCUNDA DEVLET MEMURU OLUNABİLİR Mİ?

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olanların, affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçları, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçları ve bir takım yüz kızartıcı suçları işleyen kişilerin devlet memurluğuna kabul edilmeyeceklerine dair özel bir düzenleme getirilmiştir. Dolayısıyla bu düzenlemede belirtilen suçları işleyen ve mahkûm olan kişiler devlet memuru olamazlar.

Ancak memnu hakların iadesi için başvuruda bulunan kişinin bu başvurusu, mahkemece kabul edilir ve bu karar kesinleşirse devlet memuru olma yolundaki bu hak yoksunluğu da geleceğe dönük olarak ortadan kalkar ve kişi devlet memuru olmak için ilgili kurum veya kuruluşlara başvuruda bulunabilir.

# hukuk