Diyarbakır'da binlerce yıl sonra bulundu: 9 bin 500 yıl öncesine ait!
Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nin doğusunda yürütülen arkeolojik kazıda, yaklaşık 9 bin 500 yıllık “Kamusal Yapı” bulundu.
Ergani ilçesinde 1964’te başlatılan ve günümüze kadar aralıklarla süren Çayönü Tepesi'ndeki kazı çalışmaları devam ediyor. Dünya uygarlık tarihine ışık tutan alanda, göçebelikten yerleşik yaşama, avcılıktan tarıma geçişin izleri araştırılıyor. Tarihi eserlerin gün yüzüne çıkarılması için yoğun çalışmalar yürütülüyor.
Kazı çalışmaları detayları
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında yürütülen kazılarda, alanın doğu kesiminde çalışmalar yoğunlaştırıldı. Kazılarda, geçmişte toplantı ve etkinliklerin yapıldığı düşünülen yaklaşık 9 bin 500 yıllık “Kamusal Yapı” tespit edildi.
Yapının özellikleri
Sarıaltun, Çayönü Tepesi'nin yerleşik hayata geçiş, tarım, hayvancılığın başlangıcı ve madencilik gibi birçok ilki barındırdığını belirtti. Bu yıl doğu kesiminde yaklaşık 900 metrekarelik alanda çalışma yapıldığını ve **9 bin 500 yıllık “Kamusal Yapı”**ya ulaşıldığını söyledi.
Yapıda boya ve sıva izlerinin bulunduğunu aktaran Sarıaltun, “Özel nitelikli kamusal yapı, günümüzden 9 bin 500 yıl önceye ait. Yapıyı yaklaşık 150-200 yıl kullanmış olabilirler. En az 4 defa taban boyasını yenileyip tekrar kullanmışlar. Bu yapı, Çayönü’nün diğer konut ve barınaklarından farklı olarak herkesin ortak kullandığı bir alan. Toplantı, etkinlik ya da ritüel amaçlı kullanılmış olabilir” dedi.
Kırmızı tabanlı yapı
Çayönü’nün diğer yapılarından farklı olarak boya tabanı bulunması yapıyı özel kılıyor. Mozaikli tabanıyla tanımlanan Terrazo Yapısı’nın hemen doğusunda ve aynı dönemde inşa edildiği belirtilen yapı, önemli bir kamusal alan olarak öne çıkıyor. Yapıda kullanılan boya, kırmızı renginin tüm tonlarını barındırıyor; dağlık alanda aşıboyası veya kırmızı kil ile boyanmış olabilir.
Sarıaltun, “Analizler sonucunda bunu netleştireceğiz. Bu yapıyı kırmızı tabanlı yapı olarak adlandırabiliriz. Kronolojik açıdan da değerli. Çayönü’nün kritik evresini, M.Ö 7600-7500 dönemindeki yaşam modelini anlatması açısından önemli” ifadelerini kullandı.