Enerji piyasasında kırmızı alarm! Hürmüz boğazı gerilimi LNG tedarikini tehdit ediyor
İsrail-İran arasındaki artan gerilim, sadece askeri cephede değil enerji piyasalarında da sarsıntı yarattı. Hürmüz Boğazı üzerinden geçen doğalgaz ve petrol akışı tehdit altına girerken, özellikle Katar gazına bağımlı Asya ülkelerinde LNG güvenliği alarm seviyesine yükseldi.
Ekonomim'den Evrim Küçük'ün haberine göre, İran ve İsrail arasındaki karşılıklı saldırıların ardından gözler, enerji dünyasının en hassas noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı’na çevrildi. Bölgeden çıkan LNG’nin yaklaşık %87’si Asya’ya yönelirken, özellikle Çin, Japonya ve Hindistan gibi büyük tüketici ülkelerde tedarik krizi endişesi büyüyor.
Katar’ın LNG ihracatı için kilit önemdeki Hürmüz Boğazı, olası bir kesinti durumunda küresel gaz piyasasını felç edebilir. Günlük 18–19 milyon varil petrol ve yakıt trafiğinin gerçekleştiği boğaz üzerinden, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri çıkışlı 85 milyon ton LNG taşınıyor. Bu miktar, küresel LNG ticaretinin yaklaşık %20’sine karşılık geliyor.
LNG FİYATLARI SON 11 HAFTANIN ZİRVESİNDE
Jeopolitik gerilimlerin artmasıyla birlikte LNG fiyatları son 11 haftanın en yüksek seviyesine ulaştı.
İran’ın Güney Pars gaz sahasında üretimi kısmaya gitmesi, kritik altyapıların tehdit altında olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Bu saha, İran doğalgaz üretiminin yaklaşık %80’ini karşılıyor ve Katar tarafındaki Kuzey Sahası (North Field) da ülkenin dev LNG endüstrisinin kalbini oluşturuyor.
Ayrıca İran’ın ana ihracat terminali olan Harg Adası’ndan petrol sevkiyatları durma noktasına gelirken, bölgedeki tanker trafiği neredeyse tamamen durmuş durumda.
Katar’ın LNG’sine yüksek oranda bağımlı olan Asya ülkeleri, olası bir Hürmüz kapanması senaryosuna karşı önlem arayışında. Çin’in LNG ithalatında Katar’ın payı %33’ü aşıyor, Japonya ve Güney Kore, alternatif kaynak arayışını hızlandırdı. Bu ülkeler, “acil tedarik değerlendirme süreçlerini” başlattı.
AVRUPA PİYASALARINDA FİYAT ŞOKU
Avrupa’da da doğalgaz fiyatları artış eğilimine girdi.
TTF (Hollanda merkezli) doğalgaz fiyatı son 1 haftada %11 artarak 38,82 EUR/MWh seviyesine çıktı.
Birleşik Krallık gaz vadeli işlemleri, Nisan başından bu yana en yüksek seviyeyi görerek 91 peni/Thrm seviyesine ulaştı.
2022’den bu yana Rus gazı yerine LNG’ye yönelen Avrupa, Hürmüz kaynaklı bir aksamada spot piyasada ciddi fiyat dalgalanmalarıyla karşı karşıya kalabilir.
AB’DEN RUS GAZINA KADEMELİ YASAK PLANI
Avrupa Komisyonu, Rusya'dan doğalgaz ithalatını 2027 sonuna kadar tamamen durdurmayı hedefleyen yeni bir yasa tasarısı hazırladı.
Yeni plana göre:
1 Ocak 2026’dan itibaren Rus gazı ithalatı yasaklanacak.
17 Haziran 2025’ten önce imzalanan kısa vadeli sözleşmeler, bir yıl daha geçerli olacak.
1 Ocak 2028 itibarıyla yürürlükteki tüm uzun vadeli sözleşmeler de sona erecek.
Buna ek olarak: AB LNG terminallerinin Rus şirketlerine hizmet vermesi yasaklanacak,
Rus gazı ithal eden firmalara, sözleşme detaylarını AB otoritelerine bildirme yükümlülüğü getirilecek.
İsrail’in Tel Aviv çevresindeki rafineri ve yakıt depolarında meydana gelen hasarlar, enerji üretimini sınırlarken, İran’ın Güney Pars sahasında üretimi kısmaya gitmesi ve Harg Adası'ndaki tanker trafiğinin durması, bölgesel enerji arzı için ciddi bir alarm niteliği taşıyor.