Dicle Nehri can çekişiyor: Kuraklık ve kirlilik balıkları öldürüyor
Bir zamanlar onlarca balık türüne ev sahipliği yapan Dicle Nehri, son yıllarda kuraklık ve kirliliğin etkisiyle büyük zarar görüyor. Nehrin bazı bölümlerinde toplu balık ölümleri meydana geldi.
Dicle Nehri, su canlıları ve birçok kuş türü için önemli bir yaşam alanı sağlıyor. Ancak sıcak hava dalgaları, kuraklık ve insan faktörü, nehir ekosistemini olumsuz etkiledi. Bu durum, dönemsel olarak balık ölümlerine yol açtı.
UZMAN GÖRÜŞÜ: DR. TARIK ÇİÇEK
Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Tarık Çiçek, nehirde şu anda 40’tan fazla balık türünün yaşadığını belirtti. Çiçek, nehrin birçok sürüngen, kurbağa ve kuş türüne de ev sahipliği yaptığını vurguladı. Son yıllarda yağışların azalması ve hava sıcaklıklarının artmasının, nehrin farklı kısımlarında toplu balık ölümlerine yol açtığını ifade etti.
TOPLU BALIK ÖLÜMLERİNİN NEDENLERİ
Toplu ölümlerin özellikle Hevsel Bahçeleri civarında ve Bismil ilçesine doğru olan kesimlerde yoğunlaştığını belirten Çiçek, “Nehir burada durağanlaşıyor, suyun akıntısı yavaşlıyor. Yağışların azlığı ve su debisinin düşük olması, nehrin kirlenmesini beraberinde getiriyor. Bu da balık ölümlerine neden oluyor” dedi.
İNSAN ETKİSİ VE TARIMSAL FAALİYETLER
Çiçek, nehrin doğu ve batı yakasında yerleşim yerlerinin artmasının ve tarımsal faaliyetlerin suyun çekilmesine ve kirlenmesine yol açtığını söyledi. Tarımda kullanılan gübre ve ilaçların nehre karıştığını belirten Çiçek, ayrıca imara açılan yeni yerleşim alanları ve üniversite civarındaki kanalizasyon ve atık suların durumunun araştırılması gerektiğini ekledi.
BALIK ÖLÜMLERİ HANGİ DÖNEMLERDE OLUYOR?
Balık ölümlerinin genellikle nisan, mayıs ve ekim aylarında meydana geldiğini aktaran Çiçek, "Havaların soğumasıyla balık ölümleri artık azalmaya başlayacak. Ancak 20-30 yıl önce gördüğümüz bazı balık türlerini artık göremiyoruz. Bunun sebebi kirlenme ve hassas türlerin temiz suya olan ihtiyacıdır. Nehirdeki kirlilik, bazı balık türlerinin azalmasına ve yok olmasına neden oluyor" dedi.
ÇÖZÜM İNSAN FAKTÖRÜNDE
Çiçek, çözümün insan faktöründe olduğunu vurgulayarak, “İnsanların daha duyarlı olması, suyu tasarruflu kullanması ve nehri kirletmemesi gerekiyor. Yağışları kontrol edemeyiz, ama kirliliği azaltabiliriz. Dicle Nehri, zengin bir biyoçeşitlilik alanıdır ve korunması şarttır” ifadelerini kullandı.