Kuruyan göllere acil müdahale: 8 kritik göl için eylem planı hazırlanacak
Türkiye’de su kaynaklarını tehdit eden kuraklık riski karşısında Tarım ve Orman Bakanlığı kapsamlı bir önlem planını devreye alıyor. Kuraklık riski altında bulunan 8 göl için acil eylem planı hazırlanırken, ‘Kuraklık Tahmini ve Erken Uyarı Sistemi’nin kurulacağı açıklandı.
İklim değişikliği, hızlı nüfus artışı, sanayileşme ve çevre sorunlarının etkisiyle Türkiye, kişi başı yıllık 1.308 metreküplük kullanılabilir su miktarıyla “su stresi altındaki ülkeler” kategorisinde yer alıyor. Yetkililer, gerekli önlemlerin alınmaması halinde Türkiye’nin 2030 yılından itibaren su sıkıntısı çeken ülkeler arasında yer alacağını vurguluyor.
Yapılan gözlemler, kuraklık riski taşıyan göllerde son yıllarda su seviyesi düşüşü, su kalitesinde bozulma, sazlık alan kayıpları ve canlı türlerinde azalma yaşandığını ortaya koyuyor.
GÖLLERE ÖZEL EYLEM PLANI GELİYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı, su krizine karşı hızla harekete geçti. Dünya Gazetesi'ne göre, 24 Aralık 2024’te toplanan Ulusal Su Kurulu, kuraklık riski altındaki göllere ilişkin eylem planlarının hazırlanmasına karar verilmişti. Kararla birlikte hem mevcut uygulamaların değerlendirilmesi hem de bu göllere özgü yeni eylem planlarının geliştirilmesi süreci başlatıldı. Bu kapsamda, daha önce Eğirdir Gölü için hazırlanmış olan “Eğirdir Göl Eylem Planı” örnek alınarak, Eber, Akşehir, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Sapanca ve Seyfe gölleri için de ilk kez acil eylem planları hazırlanacak. Planların ardından, diğer doğal göller için de benzer çalışmaların yapılması hedefleniyor.
Süreçte Su Verimliliği Yönetmeliği de yayımlandı. Aynı zamanda “Su Verimliliği Bilgi Sistemi”nin kurulmasına yönelik çalışmalar başlatıldı. Havza ölçeğinde kuraklık yönetimi ve sektörel su tahsis planları için de yeni adımlar atılıyor. Nehir havza yönetim planları ile bu alanlara yönelik koruma tedbirleri geliştiriliyor, su kaynakları dijital olarak kayıt altına alınıyor.
Su Yönetimi Genel Müdürlüğü koordinasyonunda düzenlenen “Kuraklık Riski Altındaki Göller Çalıştayı”nda Eber, Akşehir, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Sapanca ve Seyfe göllerine yönelik öncelikli sorunlar ele alındı. Çalıştaya kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve akademisyenler katıldı.
Çalıştayda tematik masalarda; su bütçesi, seviye değişimleri, kuraklık eğilimleri, göl ekosistemleri, havzalardaki baskılar, yasal yapı ve koruma önlemleri masaya yatırıldı. Bu değerlendirmeler sonucunda, kuraklık öncesinde çiftçiler ile ilgili kurumlara gerekli uyarıların yapılabilmesi için Kuraklık Tahmini ve Erken Uyarı Sistemi’nin kurulmasına karar verildi.
10 GÖL TAMAMEN KURUDU, 20’DEN FAZLASI TEHLİKEDE
Türkiye genelinde 10 göl tamamen kururken, 20’den fazla göl de kuruma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu göller arasında Burdur, Beyşehir ve Avlan gibi ekolojik önemi büyük doğal alanlar bulunuyor. Uzmanlara göre, Burdur Gölü son 30 yılda yüzde 40 oranında küçüldü. Eber ve Akşehir gölleri ise neredeyse bataklığa dönüşmüş durumda.