Yeni nafaka düzenlemesi neleri içeriyor?

Süresiz olarak verilen yoksulluk nafakasıyla ilgili yeni düzenlemenin 2019’da yapılması bekleniyor. Avukat Elif Eskin, mevcut düzenlemenin neleri kapsadığını ve yeni düzenlemenin neler getireceğini Aydınlık’a anlattı.

Yoksulluk nafakasının sadece kadına tanınmış bir hak olarak gösterilmesinin yanlış olduğunu söyleyen Eskin, erkeklerin de nafaka talebinde bulunabileceğini hatırlattı. Uygulamanın koşulsuz olarak ‘sonsuza kadar eski eşe bakmak’ yönünde olmadığını söyleyen Eskin, istihdamda kadın oranının yüzde 27-28 oranında gezdiğini hatırlattı. Toplumda, kadının "maddi külfet" olarak görülmemesi için güçlendirilmesi gerektiğini belirten Eskin, "Devletin yapması gereken, nafaka süresi ve miktarını azaltmak değil, kadını nafakaya muhtaç olmayacak düzeye getirmektir" dedi.

1- Mevcut nafaka düzenlemesi, sonsuza kadar eski eşin kadına bakması üzerine mi kurulu?

Kamuoyunda gündeme gelen bazı astronomik rakamlar ya da çok istisnai olarak yaşanan örnekler üzerinden gidilerek, mevcut uygulama aleyhinde bir algı yaratılmaya çalışılıyor. Bu konu gündemimize 14 Ocak 2016 tarihinde TBMM’de kurulan araştırma komisyonu tarafından açıklanan taslak rapor ile girdi. Raporda yoksulluk nafakasının süreli hale getirilmesi önerildi. Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesinde şöyle deniliyor: "Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz."

2- Nafaka yükümlülüğü sadece erkeğe mi ait?

Kadın ve erkeğin aile birliğinde tam eşitliği yasal düzlemde sağlanmış durumda. Mevcut düzenleme eski eşin kadına bakması değil, ayrılan eşlerden birisinin yoksulluğunun devam etmesiyle, diğerinin nafaka ödemekle yükümlü olmasını kapsıyor.

3- Nafaka hangi durumlarda ortadan kalkar?

Yeniden evlenme ve alacaklının yoksulluk halinin azalmasının ispatlanması durumunda, hakim nafakanın indirilmesine ya da kaldırılmasına hükmedebilir.

4- 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Korunmasına yönelik kanun nafakayı kapsıyor mu?

Evet, nafaka talep edilmemiş olsa dahi, hâkim, şiddet mağdurunun yaşam düzeyini göz önünde bulundurarak tedbir nafakasına hükmedebiliyor.

5- Yargıtay’ın ‘Asgari ücret kadını yoksulluktan kurtarmaz’ kararının iptali isteniyor. Yeni bir düzenleme yapılabilir mi?

Bu yönde bir değişikliğe gidilmesi yanlış olur. Bunu ülkenin ekonomik ve sosyal koşulları altında belirlemek gerekir. Temel ihtiyaçların asgari ücretle karşılanamayacağı açıktır. Bu görüşe aykırı bir düzenleme yapılmaması, gelinen bu noktadan geri adım atılmaması gerektiğini düşünüyorum.

Yeni düzenleme ne getirecek?​

Yeni nafaka düzenlemesinin beş kritere bağlı olacağı belirtiliyor. Bunlar; evli kalma süresi, çocuk olup olmaması, boşanan kadının yaşı, gelir durumu ve kusur durumu.

Avukat Elif Eskin, mevcut uygulamada da belirtilen etkenlerin dikkate alındığını söyledi. Düzenlemede hakkaniyetli karar verebilmesi için Aile Hakimine geniş bir takdir yetkisi sağladığını hatırlatan Eskin, "Aile Hukukunda iki kere iki her zaman dört etmiyor. Yasal düzenlemeler ile ortaya konmuş temel ilkeler çerçevesinde her ilişkinin ve ailenin içinde bulunduğu özel koşullara göre bir değerlendirme yapılması gerekiyor" dedi.

"Ülkemizde, özellikle küçük yerleşim yerlerinde boşanmış kadınların çoğu hala ciddi toplumsal baskılar altında" diyen Eskin şöyle devam etti: "Birkaç yıl evli kalmış’ diye kestirip atmak, bu evliliğin izlerini bazen ömür boyunca yaşamında çeşitli engellemeler olarak yaşamak zorunda kalan kadın için pek de uygun bir yaklaşım değil. Çocuk sahibi olamayan kadınlara karşı büyük haksızlık ve aslında kadını yalnızca anne olması anlamında değerli gören zihniyetin bir ürünü." Eskin, yapılmak istenen bir diğer değişikliğin tarafların eşit kusurlu bulunması halinde nafaka verilmemesi, süre ve miktar belirlenmesinde kusurun göz önüne alınması olduğunu söyledi.

Berfin Bakay/Aydınlık