Elektrikte özelleştirme vatandaşı vurdu
Elektrikte özelleştirme vatandaşı vurdu. Tekelleşen şirketler, devletten indirimli aldıkları elektriği faturaya zamlı yansıtarak karlarını yükseltirken, vatandaşlar hayatın her alanını etkileyen yüksek zamlara isyan ediyor. Fahiş fiyatın tek çözümüyse, enerji sektörünün yeniden kamulaştırılması…
Yeni yıl, yeni zamlarla geldi. 2022'nin daha ilk dakikasında, konutlar için elektrik tüketim bedellerine yüzde 52 ile yüzde 127 oranında zam yapıldı.
Sanayi ve ticaret kuruluşları için yüzde 130 zam uygulanırken, tarımsal sulama için belirlenen zam oranı yüzde 96 oldu.
Bu yıl ilk kez konutlar için tüketim miktarına bağlı kademeli tarife uygulamasına geçildi. Günlük 5 aylık ise 150 kilovatsaatın altında tüketimi olan konutlar için zam oranı yüzde 52 , tüketimin bunu aşan kısımları için uygulanacak zam oranı yüzde 127 oldu.
Elektrik Mühendisleri Odası'nın araştırmasına göre 4 kişilik bir aile için belirlenen ortalama tüketim aylık 230 kilovatsaat. Zam ile 4 kişilik bir ailenin aylık asgari elektrik tüketimi yüzde 73 artışla 364 TL'ye çıkacak.
Elektrikte vatandaşı bu kadar yüksek oranlarda zam ile karşı karşıya kalmasına ise özelleştirme neden oldu. 2013 itibarıyla devlete ait Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye bağlı tüm dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesi tamamlandı ve kurum işlevsiz hale getirildi. Bu tarihten itibaren elektriğin perakende satışı ve dağıtımı özel şirketlere devredildi. 2020 itibarıyla Türkiye'de 21 perakende elektrik satış şirketi ile 21 elektrik dağıtım şirketi bulunuyor. Bu şirketlerin en büyük tedarikçisi ise devlete ait Elektrik Üretim A.Ş…
2020 yılı ve 2021'in ilk iki çeyreği incelendiğinde devlet, özel şirketlere toptan satış fiyatını sürekli düşürmesine karşın, perakende satış fiyatlarının sabit kaldığı ya da arttığı görülüyor. Bu dönemde toptan satış fiyatı kilovatsaat başına 34,86 kuruştan 16,91 kuruşa kadar düştü. Hatta bir dönem 13,2 kuruşu bile gördü. Ancak bunun tersine faturalara yansıyan perakende satış fiyatı kilovatsaat başına 71.02 kuruştan 79,75 kuruşa yükseldi.
1 Ocak 2022 zammıyla birlikte Elektrik Üretim AŞ’nin toptan satış fiyatı 31,85 kuruş oldu. Bu fiyat, aslında Ekim 2019'da belirlenen 34,86 kuruşun dahi altında... Buna karşılık özel şirketlerin perakende satış fiyatı, aynı dönemde 71,02 kuruştan, ortalama 1 lira 65 kuruşa fırladı.… Yani özel şirketlerin alım maliyeti yüzde 8,6 azalırken, satış fiyatları ise yüzde 132 arttı.
Özetle özel şirketler, devletten ucuza aldıkları elektriği vatandaşa yüzde 170’e varan karlarla satıyor. Özelleştirmeden şirketler kazanıyor, devlet ve vatandaş ise kaybediyor. Tarımdan ticarete hayatın her alanını etkileyen elektrikteki bu vurgunun çözümü ise, enerji sektörünün yeniden kamulaştırılmasından geçiyor.
