Ukrayna Notları

ULUSAL KANAL’IN UKRAYNA NOTLARI: GİTTİK, GÖRDÜK VE YAZDIK…

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ziyaretinden 2 gün önce Ulusal Kanal olarak Ukrayna’ya gittik. Görüşmenin yapılacağı başkent Kiev’de hem ziyareti hem de ziyaret öncesi Ukrayna’nın siyasi ve sosyolojik nabzını tuttuk. Anlatacağız. Ukrayna’ya giderken daha önceki birçok örneği gibi ne olduğunu ( ne yapılmak istendiğini) biliyorduk, gittiğimizde de bildiklerimizin gerçek olduğunu gördük. Orada öğrendiklerimiz de oldu tabii. Örneğin, geçim zorluğu yaşayan Ukrayna’nın aslında dünyanın 3’üncü büyük tahıl ambarına sahip olduğu ve dünyaya “gece hayatı” ile tanıtılan ülkenin büyük oranda çiftçilik yaptığı gibi.

UKRAYNA’DA NE OLUYOR?

Öncelikle çoğunuz Batı’nın “ Rusya Ukrayna’yı işgal edecek” yalanı üzerinden Ukrayna’yı Rusya’nın üzerine sürmesinin ilk olduğunu düşünebilirsiniz ancak öyle değil. SSCB’den ayrıldıktan sonra Batı’nın sürekli Rusya karşısında konumlandırmak istediği Ukrayna bu işgal yalanına uzun bir süredir maruz kalıyor. Kiev’de uzun zamandır orada esnaflık yapan Türklere ve dahası konuşabildiğimiz tüm Ukraynalılara “Rusya işgali bekliyor musunuz?” diye sorduk. Sorumuza gülerek yanıt vermeye başlayanların sayısının çok olduğunu belirterek bize söylenenler tam olarak şöyle; “bunu ilk kez duymuyoruz. 2014 yılından beri bu yıl işgal edecek, bir sonraki yıla kaldı, bu ay kesin işgal edecek diye sürekli söyleniyor ancak hiçbir şey olmadı. Biz bu yalana alıştık artık”. Bizim gözlemlerimiz de verilen yanıtları doğruluyordu. Rus işgalinin beklenmediği Kiev’de hayat tamamen normal ve hiçbir kısıtlama da yoktu. Herkes işine gidiyor, metro ve otobüsler çalışıyor, caddeler, kafeler ve alışveriş merkezleri doluyordu.

UKRAYNA’DA ARTAN HAYAL KIRIKLIĞI

ABD’nin başını çektiği Atlantik, Ukrayna’yı Rusya’nın üzerine sürerken NATO üyeliği başta olmak üzere sonsuz destek vaadinde bulunmuştu. Ancak ABD her zaman olduğu gibi kendi savaşı ve çıkarları için kışkırttığı Ukrayna’yı da yarı yolda bıraktı. Asker göndereceğiz söylemleri Rusya’nın kararlılığı karşısında yaptırımlara dönüştü. Ve NATO üyeliği de beklendiği gibi havada kaldı. Savaşı kışkırtmasına rağmen Ukrayna’ya asker göndermeyen Atlantik, kendi çıkarları için ölmesini beklediği Ukraynalılara silah göndermeyi ise ihmal etmedi. ABD’nin ne yaptığını anlamaya başlayan Ukrayna yönetimi en sonunda Biden yönetimine “işgal propagandası ekonomimize zarar veriyor” tepkisi gösterdi. Kiev’de görüştüğümüz Ukraynalı gazeteciler ve Ukrayna halkı da yöneticileri gibi hayal kırıklığı içindeydi. Bu konuyu sorduğumuzda not da aldığım bir yanıtı sizinle de paylaşacağım. Kiev meydanında küçük bir market işleten Ukraynalı bir esnaf şöyle dedi; “Batı bunu hep yapıyor, bizi aynı dine inandığımız Rusya ile savaştırmak istiyor ve maalesef yöneticilerimiz de buna kanıyor. Ne kadar yanlış olduğunu yine savaş çıkarsa anlayacaklar”

ERDOĞAN KİEV ZİYARETİ

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Ukrayna ziyaretinden 2 gün önce Kiev’deydik. Ukrayna basınına göz attığımızda Erdoğan’ın ziyaretine geniş yer ayrıldığını gördük. Haber ve yorumlarda Ukrayna Devlet Başkanının Türkiye’ye teşekkür konuşması ve Türkiye’nin Ukrayna ziyareti öncesi verdiği mesajlar paylaşılıyordu. Ziyareti takip etmek için bölgeden ve uluslararası haber ajansların temsilcileri de Kiev’deydi. Biz ise ziyaret öncesi verilen mesajlardaki ayrıntılara ve görüşme sonrası yapılacak ortak açıklamaya kilitlendik. Hükümetin ziyaret öncesi verdiği bir mesaj oldukça dikkat çekiciydi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Kiev’e hareket etmeden önce havaalanında yaptığı konuşmada Rusya ve Ukrayna yöneticilerinin söylediği “işgal yok savaş istemiyoruz” sözlerini hatırlattı. Yani Erdoğan,” iki ülkenin istemediği savaşı başkaları kışkırtıyor” mesajı verdi. Bu mesaj sonrası Erdoğan’ın ziyareti daha anlamlı bir hale geldi. Görüşme sonrası nasıl bir mesaj verilecekti? Kiev’e gelen Cumhurbaşkanı havalimanında karşılandıktan sonra önce meçhul asker anıtını ziyaret etti. Sonra da Marinsk Sarayında mevkidaşı Zelenski tarafından törenle karşılandı. İkili görüşmeye geçildi. 1 saat planlanan görüşme 2 saat 40 dakika sürdü sonra heyetler arası görüşme yapıldı. İmzalanan anlaşmalar için yapılan tören sonrası iki lider açıklama yaptı.

KİEV ZİRVESİ SONRASI DİKKAT ÇEKEN MESAJLAR

Zirve sonrası ilk konuşmayı Ukrayna Cumhurbaşkanı yaptı. Daha önce konuşmalardaki benzer ifadeleri kullandı. Sert bir mesaj vermedi. Erdoğan ise konuşmasına Rusya ile ihtilaflı konular olan Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve Kırım meselesi ile başladı. AGİT misyonu ve MİNSK’e destek, Ukrayna ile stratejik ortaklığın daha da gelişmesi dikkat çeken diğer mesajlarıydı. Erdoğan daha önce Putin ve Zelenski’ye yaptığı Türkiye’de liderler zirvesi önerisine iki ülkenin teknik görüşmelerine ev sahipliği yapmayı da ekledi. Yapılan açıklamalara özellikle de Kırım yorumuna zirveyi takip eden Kremlin’in ne yanıt vereceği konuşulurken Erdoğan asıl mesajı Kiev dönüşü uçakta gazetecilere verdi. ABD’nin başını çektiği Batı’ya tepki gösteren Erdoğan, “çözüme katkı sunmuyor sadece çomak sokuyorlar” dedi.

UKRAYNA’DA NE OLACAK?

Rusya devlet başkanı Vladimir Putin’in Türkiye ziyareti sonrası daha da netleşecek olan “ne olacak” sorusunda diplomasi açık ara önde olsa da Batı’nın Donbass’ta provakasyon yapma ihtimali de var. Çünkü, kışkırtmanın bu yıl bu kadar artmasının altında Afganistan’dan kovulan, Batı Asya’da kaybeden ve yeni dünya düzeninde yükselen Asya’ya karşı çöküşteki gücü temsil eden Atlantik’in Batı Asya’ya tutunma ve Avrupa’da kaybettiği etkisini yeniden oluşturma gayreti yatıyor. Başarabilirse ki mümkün görünmüyor; Atlantik Karadeniz’de önce tutunma sonra da genişlemeyi hedefliyor. Bu konuda ABD’nin kolunda yakın müttefikleri İngiltere ve Kanada olsa da bir dönem yönettiği NATO’yu bir türlü yanına alamıyor. Karşısında ise kararlı bir Rusya var. Pekin’de verilen son görüntü ve mesajlar ile de rahatlıkla söyleyebiliriz ki Çin Halk Cumhuriyeti de Atlantik’e karşı Rusya’nın yanında. Burada Kiev zirvesi sonrası Atlantik’e “çomak” tepkisi gösteren “Türkiye’nin tavrı ne olacak?” sorusu da büyük önem taşıyor.

TÜRKİYE’NİN TAVRI NE OLMALI?

Hükümetin Karadeniz ve bölgeyi etkileyecek olan Atlantik kışkırtmasına karşı oluşan cephede bulunması çıkarları için seçenek değil, mecburiyet! Nihai çözüm için Ukrayna, Atlantik kampından koparılmalı Rusya ve bölge ile yakınlaştırılmalı. Türkiye, kendisine yönelik tehditleri de göz önünde bulundurarak Batı’ya karşı daha da yakınlaşan Rusya-Çin ve İran ittifakını Doğu Akdeniz’de yanına almak zorunda. Çözümün programını da sağ olsun yine Vatan Partisi yıllar önce açıkladı. Türkiye’nin yol haritası olacak olan politika “Karadeniz-Akdeniz Dostluk ve Barış Planı” adını taşıyor. Atlantik değil Türkiye’nin çıkarlarını savunan bu plan uygulamaya girerse sorunlar nasıl çözülüyor dost düşman herkes görür…