Vikingler dişli ve dişçiydi

“Acaba Vikingler diş ağrısı nedeniyle mi öfkeli ve saldırgandılar?” Göteborg’da Vikinglerin dişleri üzerine yapılan araştırma sonrası İsveç’in en büyük gazetesi Dagens Nyheter bu soruyu soruyor. (1)

İsveç’te Göteborg Üniversitesi ve Västergötland Müzesi tarafından Vikinglerin dişleri konusunda bir araştırma yapıldı.

Sonuç bir makale olarak Carolina Bertilsson ve arkadaşları Maria Vretemark, Henrik Lund, Peter Lingström tarafından  PLOS One dergisinde yayınlandı. (2) Konuya ilişkin ortaya çıkan bilgiler yalnız İsveç’te değil; tüm dünyada ilgi ve şaşkınlıkla karşılandı. 

ARAŞTIRMA

İsveç’in Västergötland bölgesi’nde Varnhem’deki en eski kilisenin mezarlığında bulunan ve 900-1100 yılları Viking döneminden kalan binlerce mezar bulundu. Burada uygun iklim ve toprak koşullarıyla iyi korunmuş olan cesetlerden 171’ine ait 3293 diş Göteborg Üniversitesine gönderilerek incelendi.

Ekip Profesör, Baş Dişhekimi Peter Lingström, Yardımcısı Araştırmacı, Dişhekimi Carolina Bertilsson, diş hekimliği öğrencileri Zahra Al-Fairouizi ve Lina Kanoo’dan oluşuyor.

VİKİNGLERİN DİŞ AĞRILARI

Araştırmalar Vikinglerin diş çürümesi (caries) ve diş ağrısı sorunlarının olduğu ve bu sorunlara karşı oldukça gelişmiş diş bakımı ve sağlığı bilgisine sahip olduklarını gösterdi.

Araştırmaya göre o zamanın Vikinglerinin yüzde 49’unda bir ya da birkaç diş çürüğü vardı. Bunların yüzde 13’ünün özellikle diplerine çürüme (caries) yayılmıştı. Yaşam boyu dişlerinin ortalama yüzde altısını kaybediyorlardı. Çocukların dişleri ise sağlamdı. Ancak yaşlandıkça dişlerde çürüme, delinme, diş enfeksiyonları, diş dökülmeleri görülüyordu. Bu sorunlar Vikinglere dayanılmaz diş ağrıları veriyor ve sinirlerini bozuyordu.

DİŞ GÜZELLEŞTİRME BATI ASYA’DAN

Bir de madalyonun öteki yüzü var.

Araştırma Vikingler’in dişlerine baktıklarını da gösterdi. Örneğin kürdan kullanıyorlardı. Dişlerini törpülüyorlardı. Bunun güzellik ya da kimlik belirtisi olarak yapıldığı düşünülüyor. 

İsveç Ulusal Eski Eserler Ofisi (Riksantikvarieämbetet) görevlilerinden Antropolog Caroline Arcini Güney İsveç’teki Viking cesetleri üzerinde yaptığı araştırmada Viking erkeklerinin yüzde onunun dişlerini törpülediğini ama kadınların törpülemediğini tespit etti. Diğer bir deyişle Viking erkeklerinin dış görünüşlerine, sanıldığından daha fazla düşkün oldukları anlaşılıyor. Bu uygulamanın Doğu’ya Särkland’a (Kafkaslar, Anadolu, Mezopotamya) giden Vikingler (Varengler) tarafından getirildiği sanılıyor. (3) 

[Gezgin İbn Fadlan Vikinglerin palmiye gibi uzun, sarışın, tepeden tırnağa dövmelerle süslü olduklarını yazmış ama dişlerine dikkat etmemiş, yazmamış]

Araştırmaya göre, Vikingler bugünküne benzer oldukça gelişmiş diş tedavisi yöntemlerini kullanıyorlardı. Bugünkü gibi diş delinerek iltihaplı bölüme iniliyor, çürümeye neden olan bakteriler temizleniyor, gerekli tedavi uygulanıp ve basınç azaltılarak aşırı ağrı dindiriliyordu.

ÇÜRÜK DİŞ VE ÖFKE

Dagens Nyheter’e göre sebep herkesin bildiği gibi kolhidratlar, şeker... 

Buna ben de bir tahmin eklemek istiyorum: Vikingler bol ekmek, bal, meyve yiyorlardı. “Mjöd” dedikleri bira ile şarap arası bir Viking içkisini bol bol içiyorlardı. Bu içki de ballıydı.

Bir de Cider var. Bugün de çok sevilen bir içecek. Elma ya da armuttan yapılan yüzde üç ile yüzde 22 arası alkol içeren güzel bir içki. Vikingler buna da çok düşkünlermiş.

Bunları bol bol yiyip içip kafayı bulan Vikingden korkulmaz mı? 

Hele bir de dişi ağrıyorsa?!.

(1) https://www.dn.se/sverige/vikingarna-plagades-av-standig-tandvark/ 

(2)  https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0295282 

(3) https://fof.se/artikel/2006/1/vikingar-filade-sina-tander/ 

İletişim:

Carolina Bertilsson

Araştırmacı, Diş hekimi

carolina.bertilsson@gu.se

Peter Lingström

Profesör/Baş Diş hekimi

peter.lingstrom@odontologi.gu.se

Margareta G. Kubista

Basın Sekreteri

info@sahlgrenska.gu.se

Fotoğraflar: Carolina Bertilsson