Bletchley Park’dan Kızıldere’ye ve Çin’e

Mustafa Mersinoğlu

Köşe Yazısı

GCHQ BÜYÜK BRİTANYA “HÜKÜMETİNİN İLETİŞİM MERKEZİ”: BLETCHLEY PARK’DAN KIZILDERE’YE VE ÇİN’E

BBC haberine göre ‘GCHQ şefi BayJeremy Fleming teknolojinin 'hesaplaşma anı' konusunda uyardı’. GCHQ, Büyük Britanya devletinin güvenlik ve istihbarat kurumu. 1919'da ve İkinci Dünya Savaşı sırasında Bletchley Parkında üs edinip, Alman şifrelerini kırmayı başarmıştır. Bugünlerde GCHQ İngiltere'nin Cheltenham kentinde yer alır. Birleşik İstihbarat Komitesi (JIC), Gizli Servis (MI5), Gizli İstihbarat Servisi (MI6) ve Savunma İstihbaratı (DI) gibi kurumların altında çalışır.

GCHQ istihbarat teşkilatı başkanı BBC'ye verdiği demeçte, konu teknoloji ve güvenlik olduğunda Batı'nın bir "hesaplaşma anı" ile karşı karşıya olduğunu söyledi. Jeremy Fleming, güvendiğimiz temel teknolojilerin artık Batı tarafından şekillendirilmeme riski olduğunu söyledi. Çin'den gelen artan meydan okuma için "Eğer ayak uyduracaksak yaklaşımımızı geliştirmeye devam etmeliyiz" dedi. Büyük miktarda veri toplayacak olan sözde akıllı şehirler, bunlardan sadece bir örnek. "Risk, teknolojinin güvenliğini garanti edemeyeceğimiz bir şekilde uygulanmasıdır," diye uyardı. Bay Fleming İngiltere’nin , teknoloji konusunda canavar kadar güçlü olduğunu ancak bu sorunu da hafife alamayız, dedi.

AKILLI ŞEHİR KORKULARI ve 5G'DEN DERSLER

İleriye bakma ihtiyacı, akıllı şehirlere odaklanılmasını sağladı.Bunlar, bir şehrin altyapısına yerleştirilmiş çok sayıda sensör ve kamera içerir - trafikten su ve elektrik gibi hizmetlere kadar her şeyi kontrol eder.Ama aynı zamanda insanların hareketleri ve faaliyetleri hakkında büyük miktarda veri toplanacağı anlamına da geliyor.Doğru şekilde yapıldığında, GCHQ başkanı bunun verimliliği artırmak ve hizmetleri iyileştirmek için "harika bir fırsat" sunduğunu savunuyor.Ancak mahremiyet ve anonimlik konusunda da riskler taşıdığı konusunda uyardı.Teknolojiyi kontrol etmezsek, bunları etkili bir şekilde uygulamak için gereken güvenliği anlamazsak, geri kalır kontrolü kaybedeceklerini söyledi.

Çin'den rekabet özellikle teknoloji söz konusu olduğunda, Batı ülkelerindeki istihbarat şeflerinin kafasında en üst sırada yer alıyor.BBC'ye verdiği Bay Fleming demeçte, "Bugün gördüğüm kadarıyla risk, teknoloji ortamımızı şekillendiren standartların kontrolünü kaybetmemizdir" dedi."Bizim liberal Batı demokratik görüşlerimize teknolojimizin de dahil edilmesini gerekir."Bay Fleming, Çinli Huawei şirketinin yeni bir 5G telekom sistemi oluşturmadaki rolü konusundaki tartışmalardan öğrenilecek dersler olduğunu söyledi. ABD yaptırımlarının ardından dışlanmadan önce, başlangıçta Birleşik Krallık'ta bir rol verildi.Ancak en son teknolojiyi gerçekten sağlayabilen çok az başka şirketin olduğuna dair endişeler vardı."5G ile ilgili görüşmeler, on yıl önce, Batılı ülkeler temel altyapılara yatırım yapmayacaklarına karar verdiklerinde gerçekten kaybolmuştu ... ve sonuçta, sadece seçeneklerimiz yoktu," dedi.Zorunluluk, gelecekte Birleşik Krallık'ın seçim yapmasını sağlamak için ihtiyaç duyduğu uzun vadeli kararları aldığından emin olmaktı - bu nedenle bağımlılık konusunda aynı endişeler olmayacaktı.

Bay Fleming, bu yılki Vincent Briscoe Yıllık Güvenlik Konferansı'nı Imperial College'da vermenin öncesinde ve bilim ve teknolojiyi gelecekteki güvenlik ve savunma politikasının merkezine yerleştiren Entegre İnceleme'nin ardından konuşuyordu. Çin, Birleşik Krallık'taki belediyelerin şirketlerinden kamera satın aldığı, akıllı şehir teknolojisinin lider tedarikçisidir.Bay Fleming, tüm teknolojilerin tek bir yerden olmamasını sağlamanın ve verilerin nasıl işlendiğini anlamanın hayati önem taşıdığını söyledi.İngiltere'nin bir teknolojiyi tamamen kontrol etmesi gereken nispeten az sayıda alan vardı ve daha geniş anlamda müttefiklerle çalışmanın uluslararası standartları şekillendirmek ve siber uzayda kendini savunmak için gerekli olacağını söyledi.Birleşik Krallık, kendi ülkesinde becerilere ve yeniliğe yatırım yapmak zorundadır.İngiltere "kaderci" olmamalı, dedi ve teknoloji zorluklarını karşılama konusunda "çok güçlü bir geçmişe" sahip olduğunu söyledi.

GCHQ ÜZERİNE ÖNEMLİ BİR KİTAP

Richard J Aldrich ilk baskısı 2010’da çıkan GCHQ adlı kapsamlı bir kitap yazdı. Economist dergisine göre bu kitap “Elektronik casusluğun kişisel, politik, askeri ve teknolojik boyutlarını ustaca bir araya getiriyor” Türk okurlar için bu kitabın ayrı bir anlamı var. ‘Kızıldere’de Felaket’ diye Deniz Gezmiş’lerin kurturulması için GCHQ personelinin Mart 1972’de rehin alınması olayını ondokuz sayfa incelemiş. Türkiye'deki GCHQ personeli, MoD'de sivil müteahhitler kisvesi altında çalışıyordu ve bu nedenle olay, Mart 1972'de büyük İngiliz gazetelerinin ön sayfalarını oluştursa da, GCHQ personeli olarak kimlikleri, olay Büyük Britanya Parlementosunda 1984’te tartışılana kadar açıklanmadı. Halkımız Kızıldere’yi Selda Bağcan’nın söylediği anlamlı türkü ile yaşatıyor. Gelecek yıl ellinci yıl dönümünde umarız bu ondokuz sayfayı ve bu can veren gençlerimizin anısını daha kapsamlı ele alırız.

Oy dere, Kızıldere

Böyle akışın nere?

Oy dere, Kızıldere

Böyle akışın nere?

Bizde hal mı bıraktın?

Sana can veren ele, oy, oy, oy, oy, oy

Bizde hal mı bıraktın?

Sana can vere vere, oy, oy, oy

Dere bizim evimiz

Suyu alın terimiz

Dere bizim evimiz

Suyu alın terimiz