İlber Ortaylı anlattı: Atatürk Anayasada Türklük kavramını nasıl kullandı?
Tarihçi yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, İzmit Belediyesinin "16 Ocak Basın Onur Günü" etkinlikleri çerçevesinde Kocaeli'de düzenlenen konferansa katıldı.
Ortaylı, Yunus Emre Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen etkinlikte, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün 16 Ocak 1923 tarihinde İzmit'te Kasr-ı Hümayun'da düzenlediği basın toplantısını anlattı. Basın toplantısında konuşulan Türk terimini anlatan Ortaylı, şunları kaydetti:
- Mustafa Kemal Atatürk o dönem burada bir basın toplantısı düzenledi. Basının sansür altına alınmasının ve genel siyasetin tartışılmasının bir müddet için tatil edildiği dönemden evvelki gündemin sonudur. Burada Türklük nedir, başka kavimlerin durumu nedir ve Türk terimi neyi ifade eder bunların hepsi basın toplantısında yer aldı. Bu basın toplantısından sonra çıkan ve Türkiye'nin ilk ve en uzun anayasası olan 1924 Anayasası'nda da çok açık bir şekilde Türk ve Türkler şeklinde yer almıştı. Bu Fransız anayasasında cemiyet, toplum ve siyaset tabirinden farklı bir tabir değildir. Türkiye Cumhuriyeti'ndeki Türk bu anlamdadır.
Ortaylı, toplantıda çok partili sistemin de konuşulduğunu belirterek, şunları belirtti:
- Tek partili döneme girilmediği dönemdi. 1923 yılında yapılan toplantıda çok partili dönem konuşulmuş. O dönem Avrupa'da diktatörlük vardı. Böyle bir dönemde tek partili sistemle yönetilme gibi durumun olmasına rağmen hedef ve söylem çok partili sistem olmuştur.
Konferansın sonunda İzmit Belediye Başkanı Fatma Kaplan Hürriyet tarafından Ortaylı'ya plaket takdim edildi.