Ilısu Barajı'ndan etkilenen tarihi zaviyenin taşınması
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünce, tarihi Zeynel Bey Türbesi ve Artuklu Hamamı'nın ardından Ilısu Barajı göl alanında kalan İmam Abdullah Zaviyesi'nin türbe bölümü de Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'ndaki yeni yerine taşındı.
Ilısu Barajı HES Projesi Kültürel Varlıkları Koruma Kurtarma Çalışmaları kapsamında Türkiye'de geçen yıl ilk defa uygulanan projeyle baraj gölü alanından çıkarılan 540 yıllık Zeynel Bey Türbesi ve 1500 ton ağırlığındaki Artuklu Hamamı'nın yeni yerine bütüncül olarak nakledilmesi tamamlanırken 611 yıllık Sultan Süleyman Camisi minaresinin, Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na taşınması için başlatılan çalışma sürüyor.
Bu kapsamda türbe, minare ve müştemilat olarak üç bölüm halinde taşınacak olan 850 ton ağırlığındaki İmam Abdullah Zaviyesi'nin gece 256 tekerlekli, kendinden tahrikli modüler sistem (SPMT) aracına yüklenen türbe bölümünün saat 06.00'da başlayan, yaklaşık 2 bin 400 metre uzaklıktaki yeni yerine nakli tamamlandı.
Zaviyenin minare bölümünün de hafta içinde taşınacağı belirtildi.
DSİ Genel Müdür Yardımcısı Murat Dağdeviren, gazetecilere yaptığı açıklamada, tarihi bir güne daha şahitlik ettiklerini söyledi.
Daha önce aynı sistemle Zeynel Bey Türbesi ve Artuklu Hamamı'nın da taşındığını hatırlatan Dağdeviren, zaviyenin 12. yüzyılda Artuklular zamanında yapıldığını ve Eyyubiler döneminde İmam Abdullah'ın kabri esas alınarak yeniden şekillendirildiğini, son restorasyonunun ise 1478 yılında Akkoyunlular zamanında gerçekleştirildiğini belirtti.
Zaviyede Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde de çeşitli restorasyonlar yapıldığı bilgisini veren Dağdeviren, şöyle konuştu:
"Zaviyemiz bir türbe, onun doğusunda 13 metre yüksekliğinde bir kule, doğu ve güneyinde bağlantılı olacak şekilde eyvan ve müştemilat kısmından oluşuyor. 800 ton ağırlığında kargir bu yapı bugüne kadar yapmış olduğumuz taşımalardan daha da kritik çünkü yapının çeşitli yerlerinde asimetriler var. Dolayısıyla daha hassas bir taşıma yapmamız gerekiyor.
2 bin 400 metre uzaklıktaki yeni konumuna 62 metre daha üst kotta taşınacak. İnşallah ülkemiz için hayırlı uğurlu olur."
"Yıllık 400 milyar dolar gibi getirisi olan bir barajdan söz ediyoruz"
Dağdeviren, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı teknik personeli ile bilim kurulu üyelerince çalışmaların çok büyük hassasiyetle yürütüldüğüne işaret ederek, "24 milyon metreküp gövde dolgu, 10 milyon metreküp rezervuar hacmiyle Ilısu Barajı, dünyanın kendi sınıfında en büyük barajı. Millet olarak çok büyük eserleri hayata geçirme konusunda hiçbir sıkıntımız yok. Bunları başarılı bir şekilde hayata geçirebiliyoruz.
Yıllık 400 milyar dolar gibi getirisi olan bir barajdan söz ediyoruz." diye konuştu.
Ülkenin cari açığının önemli bir kısmının petrol ve enerji ürünlerinin ithalatından kaynaklandığına dikkati çeken Dağdeviren, bu nedenle yerli, yenilenebilir milli kaynakları harekete geçirdiklerini, bunu yaparken de tarihe ve kültüre sahip çıktıklarını vurguladı.
Çalışmaların sürdüğünü dile getiren Dağdeviren, şunları kaydetti:
"Yapacağımız işlemler devam edecek. Sırada Kızlar, Süleyman Han, Koç, El-Rızık camileri ve Orta Kapı var. Burada önemli mimari yapıların taşınması, bazılarının ise yerinde korunmasıyla ilgili işlemlerimiz devam edecek. Dicle Vadisi'nde yapmış olduğumuz dolgular aynı zamanda mağaraların korunması, gelecek nesillere aktarılması için.
Yamaç Terası ve Küçük Saray yapılarıyla ilgili çalışmalar da tamamlandı."
