İzmir depreminin 1. yılı: 365 günde neler oldu?
Tam 1 yıl önce bugün, saat 14.51’de Ege Denizi’nde meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki depremde 117 yurttaşımız İzmir’de hayatını kaybetti. Zayıf zemin ve dayanıksız binalar evleri yıktı, canları aldı. Tam 365 gün geçti üzerinden. Bu bir yılda neler oldu?
Haber: Ufuk Akkaya - Kamera: Özgür Doğu Saymaz
Ege Denizi’ndeki 6,9 büyüklüğündeki üzerinden 1 yıl geçti. Depremin merkez üssü Yunanistan’ın Sisam Adasıydı. Ancak deprem İzmir’de yıkıma neden oldu. 16 saniye süren depremde 9 bina tamamen yıkılmıştı. 117 yurttaşımızın hayatını kaybetti. Ancak hasar çok daha fazlaydı. Hasar tespit çalışmalarının sonucunda ilk aşamada 3 bin 635 daire ağır hasar almıştı, 8 bin 380 daire de orta hasarlıydı. Toplam 12 bin dairenin yıkılmasına karar verilmişti. Peki, bu 1 yıl nasıl geçti?
Depremin merkez üssü olan Sisam Adası’nda ise iki kişi tusunami nedeniyle yaşamını yitirmişti. Merkez üssüne 95 kilometre uzaklıktaki İzmir Bayraklı’da ise binlerce kişi evsiz kaldı. Nedeniyse zayıf zemin ve dayanıksız binalardı.
Yılmaz Erbek apartmanı. Bu ismin hafızalardan silinmesi çok zor. Zemin kattaki zincir marketin yer aldığı bölümdeki binayı taşıyan bazı kolanların kesildiği iddia edilmişti. Sadece 4 kat çökmüştü. 11 kişi markette hayatını kaybetmişti. O isimlerden biri de Fatma Bal’ın eşi Ramazan Bal’dı.
Bir yıl depremzede için çok zor geçti. İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği Başkanı Haydar Özkan, 1 yılı “enkaz kalktı ancak o en kazın altında depremzede kaldı” ifadeleriyle özetliyor.
Soruşturmalar yapıldı, yargılamalar başladı. Ancak sadece deprem anında yıkılan binaları kapsadı… Oysa 3 binden fazla ev ağır hasarlıydı. Daha vahimi ise hasarlı binaların müteahhitleri yeniden o binaları yapmaya başladı.
Afetzedeler 1 yıl boyunca mücadele etti. Ankara’nın ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yollarını aşındırdılar. 1 yıl boyunca yüzde 30 kat artışı istediler. Ve sonunda belediye olumlu bir adım attı, yüzde 20 kat artışına onay verildi. Böylece 450 lira olan maliyet 1500-200 bin lira kadar aşağı indi. Şimdi sıra sıfır faizli krediye geldi.
İzmir'de depremden sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı 7 proje alanındaki bin 444 konut ve 208 dükkânın inşaatı tamamlandı. Binalar kasım ayı içinde hak sahiplerine teslim edilecek. Ancak hala çok sayıda belirsizlik var. Hasarlı binalarla ilgili maliyetler nedeniyle bir arpa boyu yol gidilemedi. Unutmayalım bu insanlar kentsel dönüşümcü değil afetzede.
