Zirai don sonrası kritik uyarı: "Asmaları budamayın"

Manisa’da zirai donun üzüm bağlarında yol açtığı tahribat sonrası uzmanlardan dikkat çeken bir uyarı geldi. Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürü Akay Ünal, hasarın ardından üreticilerin asmaları budamaması gerektiğini belirtti. Aksi halde gelecek sezonun verimi ciddi şekilde düşebilir.

Simge Sarıyar Simge Sarıyar
Zirai don sonrası kritik uyarı: "Asmaları budamayın"

Manisa’da 10 Nisan'dan itibaren üç gece üst üste etkili olan zirai don, özellikle üzüm bağlarında büyük zarara neden oldu. Kent genelinde yaklaşık 1 milyon dekarlık üzüm bağı bulunan bölgede, hasar tespit çalışmaları hızla devam ederken, üreticiler için kritik uyarılar da peş peşe geliyor.

Tarım ve Orman Müdürlükleri ile sigorta eksperlerinin hasar tespiti yaptığı bağlarda, üreticilerin alacağı önlemler de büyük önem taşıyor.

"BUDAMA YAPMAYIN, VERİMİ RİSKE ATMAYIN"

Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürü Akay Ünal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üzüm üreticilerinin aceleci davranmaması gerektiğini vurguladı. Ünal, özellikle sigortalı alanlarda nihai ekspertiz raporunun hasat zamanında hazırlanacağını hatırlatarak şu uyarıda bulundu: "İlk önce tarım sigortası ile ürününüzü güvence altına almış oluyorsunuz. Don hadisesi sırasında da özellikle yerden 0 ile 10 metre arasındaki havanın karıştırılması gerekiyor. Havada oluşan düşük sıcaklığı bertaraf etmemiz lazım. Bunun için çeşitli yöntemler var. İlk başta havayı karıştırıcı pervane gibi sistemler kullanabiliyoruz. Onun dışında yağmurlama ve damlama sulama gibi ortamın sıcaklık derecesini düşürebilecek yöntemlerimiz var. Biraz daha zor olan ateş yakma, ortam sıcaklığını 1-2 derece artıracak önlemler mevcut. Bağlarımızda salkım taslakları oluştuktan sonra sıfır derecenin altında daha az dayanabiliyor. Burada sulama yöntemleriyle ya da farklı yöntemlerle 1-2 derecelik sıcaklık farkını artırabilmek bize koruma sağlıyor."

ZİRAİ DONA KARŞI HANGİ ÖNLEMLER ALINABİLİR?

Zirai don olaylarından önce ve sonra alınabilecek önlemlere değinen Ünal, üreticilere tarım sigortası yaptırmalarını önerdi. Ayrıca, bağlardaki sıcaklığı artırmak veya dengelemek için şu yöntemlerin etkili olabileceğini aktardı: "İlk önce tarım sigortası ile ürününüzü güvence altına almış oluyorsunuz. Don hadisesi sırasında da özellikle yerden 0 ile 10 metre arasındaki havanın karıştırılması gerekiyor. Havada oluşan düşük sıcaklığı bertaraf etmemiz lazım. Bunun için çeşitli yöntemler var. İlk başta havayı karıştırıcı pervane gibi sistemler kullanabiliyoruz. Onun dışında yağmurlama ve damlama sulama gibi ortamın sıcaklık derecesini düşürebilecek yöntemlerimiz var. Biraz daha zor olan ateş yakma, ortam sıcaklığını 1-2 derece artıracak önlemler mevcut. Bağlarımızda salkım taslakları oluştuktan sonra sıfır derecenin altında daha az dayanabiliyor. Burada sulama yöntemleriyle ya da farklı yöntemlerle 1-2 derecelik sıcaklık farkını artırabilmek bize koruma sağlıyor."

Üreticileri zirai dondan kurtaracak yöntemler konusunda bilgilendirmeye her zaman hazır olduklarını belirten Ünal, "Eğer yeterli suyumuz ve su basıncımız varsa sıcaklık düştüğünde yağmurlayıcılarımızı çalıştırıyoruz. Bu ortamın nemini, soğukluğunu alıyor. Nemli bir ortam yaratıyoruz ve böylece zarardan kurtulabiliyoruz." ifadelerini kullandı.

SİGORTALI ÜRETİCİLER NE YAPMALI?

Zirai don nedeniyle zarar gören sigortalı üreticilerin en kısa sürede TARSİM eksperlerine başvurması gerekiyor. Sigortası bulunmayan üreticiler ise ilçe tarım ve orman müdürlüklerine dilekçeyle müracaat edebiliyor.

Akay Ünal, "Sigortalı üreticiler öncelikle sigorta eksperlerine ihbarda bulunması, olmayanların da tarım ve orman müdürlüklerine dilekçe ile başvurması gerekiyor. Herhangi bir eksper ya da kontrol uzmanı gelmeden önce de bağlarımızda budama ya da asma aralama gibi herhangi bir uygulama yapmamamız gerekiyor. Bildiğimiz gibi bir sonraki yılın üzüm verimleri, üzüm gözleri ya da çubukları verim alabilmemiz için bu yıl normal bir şekilde uygulamalarımıza devam etmemiz lazım çünkü asmalarda filizlenen ve zarar gören ana gözlerin ardından 'primer' ve 'seconder' dedikleri ikinci ve üçüncü gözler sürgün verecektir. Sürgünlerin ne kadar salkımlı ve verimli olduğuna göre budama ya da ek gübreleme işlemleri yapılabilir. Özellikle gübreleme işlemi ama nihai sonuç özellikle sigortalı alanlar için kesin ekspertiz hasat zamanında olacağı için o zaman sonuna kadar herhangi bir budama işlemi yapmamamız gerekiyor. Gelen ürünlerin bakımını, sürgünlerin, bağımızın bakımını yapmalıyız ki bir sonraki yıl verim oluşturabilecek salkım taslaklarını ve göz taslaklarını oluşturabilelim." ifadelerini kullandı.

Kaynak: Anadolu Ajansı

zirai don