Avatarlarla “Evet!” dediler: Düğünler sanal evrene taşındı, hukuk ne diyor?

Bir zamanlar salonlarda, kır bahçelerinde kıyılan nikahlar artık sanal evrenlerde yapılmaya başlandı. Çiftler avatarlarıyla gelinlik giyiyor, davetliler dünyanın dört bir yanından katılıyor. Ancak hukuk, bu yeni eğlenceyi henüz resmi bir evlilik olarak tanımıyor.

Simge Sarıyar Simge Sarıyar
Avatarlarla “Evet!” dediler: Düğünler sanal evrene taşındı, hukuk ne diyor?

Sanal gerçeklik platformlarında avatarlarıyla nikah masasına oturan çiftler, fiziksel sınırların ötesinde düğünler düzenliyor. Decentraland ve VRChat gibi platformlarda yapılan törenler, yaratıcılığın sınırlarını zorlayan kurgularla öne çıkıyor. Konuklar dünyanın neresinde olursa olsun avatarlarıyla düğüne katılıyor. Ama iş resmiyete gelince, hukuk çoğu ülkede bu düğünleri yalnızca sembolik olarak görüyor.

ARİZONA’DAN HOGWARTS’A

Sanal gerçeklik platformlarında avatarlarıyla nikah masasına oturan çiftler, fiziksel sınırları aşan düğünler düzenliyor. Decentraland ve VRChat gibi platformlarda yapılan törenler, dünyanın her yerinden konukların katıldığı düşük maliyetli ve yaratıcı kurgularla ilgi görüyor. Ancak iş resmiyete gelince, hukuk çoğu ülkede bu törenleri sembolik kabul ediyor.

2022’de ABD’nin Arizona eyaletinden bir çiftin Decentraland’de gerçekleştirdiği “metaverse düğünü” geniş yankı buldu. Yerel medya, etkinliğin aslında “yemin tazeleme/yeniden nikah” niteliği taşıdığını; aynı anda fiziki bir törenle yürütüldüğünü yazdı. Bu örnek, metaverse’deki merasimlerin hukuki sonuç doğurmadığı tartışmasını büyüttü.

Aynı yıl Hindistan’ın Tamil Nadu eyaletinde bir çift, köylerinde resmî nikâh kıyıp Hogwarts temalı metaverse resepsiyonu düzenledi. Basına yansıyan bilgilere göre sanal resepsiyona binlerce kişi katıldı; yani “hukuken geçerli nikah + sanal kutlama” modeli pratikte en çok görülen form oldu.

NEDEN POPÜLER?

Sanal dünyada istediğiniz konsepte sahip düğün mekânları kurabiliyorsunuz; konuklar hatta ejderhalar gelebilir. Ayrıca Metaverse düğünlerinin maliyeti, platform ve çerçeveye göre 500 dolardan başlayıp 50.000 dolar seviyesine kadar çıkabiliyor. VR platformlar sayesinde mekân, dekor, avatar kıyafetleri, program ve aktiviteler tamamen özelleştirilebiliyor. Coğrafya engeli de kalktığından her bölgeden konuklar düğüne katılabiliyor. 

TÜRKİYE’DE NİKAH YALNIZCA GERÇEK MASADA

Türkiye’de evlilik açık şekilde tanımlanıyor. Türk Medeni Kanunu’nun 141 ve 142. maddelerine göre evlilik, evlendirme memuru önünde ve iki tanık huzurunda, tarafların sözlü beyanıyla kuruluyor. Yani yalnızca avatarların katıldığı bir sanal törenin resmi evlilik doğurması mümkün değil.

Evlendirme Yönetmeliği de konuyu netleştiriyor: “Evlenme, evlendirmeye yetkili görevli önünde iki şahit ile ve bizzat tarafların huzuru ile aleni olarak yapılır. Vekâletle evlenme yapılamaz.” Ancak metaverse törenlerinde yetkili makam ya da görevli bulunmadığı için bu seremoniler geçerlilik kazanmıyor.

UZAKTAN NİKAHLARA KAPI ARALANDI

Pandemi döneminde bazı ABD eyaletleri uzaktan nikâhlara kapı araladı. New York’ta 18 Nisan 2020’de çıkarılan 202.20 sayılı Valilik Kararnamesi ile video üzerinden nikâh ve ruhsat başvurularına izin verildi. Burada kimlik doğrulama ve eşzamanlı görüntü-işitme şart koşuldu.

Utah County ise sistemi kalıcı hale getirdi. Başvurudan sertifikaya kadar tüm süreç çevrim içi yürütülüyor. Nikah memuru ve tanıklar, gerçek zamanlı video aracılığıyla törende hazır bulunuyor. Bu model, metaverse düğünlerinden farklı olarak resmi makam ve kimlik doğrulamasını içerdiği için eyalet hukukuna göre geçerli sayılıyor.

metaverse