Gökyüzündeki nadir elektrik olayı: Dev jet görüntülendi
NASA astronotu Nichole Ayers, ISS’ten gökyüzünün en nadir elektrik olayı olan “dev jet”i görüntüledi. Olayın, daha sık görülen sprite değil, son derece ender bir atmosferik fenomen olduğu açıklandı.
NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (ISS) elde edilen görüntülerle gökyüzünün gizli elektrik olaylarını gözler önüne serdi. Paylaşılan yıldırım fotoğrafı eşsiz bir görsel sunuyor.
NASA astronotu Nichole Ayers, 3 Temmuz 2025’te ISS’ten çektiği fotoğrafla gökyüzünün en nadir elektrik olaylarından birini yakaladı. Başlangıçta bir “sprite” olduğu düşünülen bu görüntünün, çok daha nadir görülen bir “dev jet” olduğu doğrulandı.
Spritacular projesinin baş araştırmacısı Dr. Burcu Koşar, “Nichole Ayers, ISS’ten olağanüstü ve çok nadir görülen bir TLE türü olan dev jeti kaydetti” açıklamasında bulundu.
ELEKTRİKSEL BİR KÖPRÜ
Dev jetler, gök gürültülü fırtınaların tepe noktasından başlayarak üst atmosfere doğru yükselen güçlü elektrik boşalmaları olarak tanımlanıyor. Yaklaşık 20 kilometredeki bulut tepeleri ile 100 kilometrelik üst atmosfer arasında elektriksel bir köprü gibi davranıyorlar. Bu tür olaylar çoğunlukla tesadüfen, yolcu uçaklarından ya da yerdeki kameraların başka olayları kaydederken rastlantısal biçimde görüntülemesiyle fark ediliyor.
NASA astronaut Nichole Ayers captured a rare red sprite, a Transient Luminous Event, above a thunderstorm over Mexico and the U.S. from the ISS. These brief, red-orange energy bursts occur 50-90 km above storms, triggered by intense lightning.
— GeoTechWar (@geotechwar) July 4, 2025
And Pilot captures a rare sprite… pic.twitter.com/pdDm1vz9Hx
Sprite’lar, dev jetlere kıyasla daha sık görülen geçici parlak olaylar (TLE) sınıfına giriyor. Yeryüzünden yaklaşık 80 kilometre yüksekte, güçlü bir yıldırım deşarjının ardından oluşuyorlar. Kırmızımsı parıltıyla beliren sprite’lar; denizanası, sütun ya da havuç benzeri formlar alabiliyor ve onlarca kilometrelik alana yayılabiliyor. Ayrıca, halo ve ultraviyole ışık halkaları olan ELVES gibi diğer TLE türleriyle birlikte gözlemlenebiliyorlar.
GİZLİ BİR IŞIK TİYATROSU
Geçici parlak olaylar (TLE’ler), atmosferin üst katmanlarında gerçekleşen ve çoğu zaman fark edilmeyen gökyüzü fenomenleri arasında yer alıyor. Dev jetler, sprite’lar, halolar ve ELVES’ler, fırtınaların üzerinde adeta gizli bir ışık tiyatrosu oluşturuyor. NASA ve araştırmacılar, bu nadir görüntülerin atmosferdeki elektriksel süreçlerin anlaşılması ve iletişim sistemlerine etkilerinin araştırılması açısından büyük önem taşıdığını vurguluyor.
2018’den bu yana ISS’e monte edilen Atmosphere–Space Interactions Monitor (ASIM), bu sıradışı olayları yakalamak için özel kameralar ve sensörlerle donatıldı. Bir kalp atışından kısa süren ve tırnak büyüklüğünden küçük parlamaları bile yakalayabilen sistem, bugüne dek beklenenden çok daha fazla veri toplamayı başardı.
Kaynak: donanimhaber.com
Eski Ferrari pilotundan Hamilton’a destek: “Sadece doğru fırsatı bekliyor”Spor
Elektrik kesintisi 8 saat sürecek: 19 Ağustos elektrik kesintileri: Elektrikler ne zaman gelecek?Elektrik Kesintisi
Uygun uçak bileti arayanlara büyük kolaylık! Uçuş aramalarında yapay zekâ dönemi başlıyorEkonomi
