Akaryakıtta özel sektör kıskacı

Petrole gelen zamlar akaryakıt fiyatlarında fahiş artışlara neden oldu. 3 büyük ilde ulaşıma görülmemiş zam geldi. İstanbul'da ulaşım sene başından beri toplam yüzde 90 zamlandı. Benzer tablo İzmir ve Ankara'da da görüldü.

Küresel akaryakıt fiyatlarından kaynaklı zamlardan hem vatandaş, hem toplu taşıma esnafı hem de belediyeler etkileniyor.

Peki Türkiye akaryakıtı neden pahalı kullanıyor?

Türkiye’nin en çok ithal ettiği enerji kaynakları doğal gaz ve petrol. Doğal gaz ithalatının yüzde 84’ü kamu şirketi olan BOTAŞ tarafından yürütülüyor. BOTAŞ, Merkez Bankası tarafından desteklendiği için Türkiye, küresel ölçekli fiyat artışlarından etkilenmiyor.

Petrol ithalatının ise yüzde 80'i özel şirketlerin elinde. İthalatın yüzde 55’i Koç grubuna bağlı TÜPRAŞ, yüzde 25’i de Soker grubuna bağlı Star Rafineri tarafından yapılıyor.

Kamu eliyle ithal edilmeyen akaryakıt, özel şirketlerin kar politikasıyla da birleşince Türkiye akaryakıtı pahalı kullanıyor.

Jeopolitik konumuyla avantajlı olan Türkiye'nin pahalı akaryakıt sorununu çözmek için izleyebileceği yollar var. Özel şirketler Türkiye’nin komşusu olan İran’dan ABD yaptırımları nedeniyle petrol ithalatı yapmıyor. Bu nedenle Türkiye komşu ülke İran'ın petrolünü ucuz olarak kullanamıyor. Öte yandan ambargo uygulanan Rus petrolü de ucuza ithal edilebilir.

Vatan Partisi Ekonomi Siyasetleri Bürosu Başkanı Hakan Topkurulu, ucuz akaryakıt için petrol ithalatında kamuculuk çağrısı yaptı:

- Özel şirketin kuruluş amacı kar etmek devletin ise kamuya hizmet etmek. Ucuz petrol ithal etmenin yolu bu tür sektörlerin devlet elinde olması