“30 ülke yalan habere müdahale ediyor”

Meclis Araştırma Hizmetleri Başkanlığı, yalan haber konusundaki önlemlerini ele alan bir rapor hazırladı. Raporda ABD, İngiltere, Almanya ve Fransa gibi ülkeler incelendi.

Meclis Başkanı Mustafa Şentop'un önerisiyle yapılan çalışmada yalan haber hakkında kavramsal muğlaklık olduğu belirtildi. Bu belirsizliğin somut adımların geliştirilmesi konusunda kanun koyucuların önünde ciddi engel teşkil ettiğine dikkat çekildi.

Çalışmada alternatif platformlar ele alındığında yalan haberle mücadele açısından öne çıkan en önemli unsurun "Doğruluk kontrolü" platformları olduğu da ifade edildi.

Bu platformlar sayesinde yalan haberin olası etkilerinin azaltılmaya çalışıldığı, internet kullanıcılarına doğru bilgi sunulmasına gayret edildiği bildirildi. Türkiye'den "teyit.org", "malumatfuruş", "doğruluk payı" ve "fact-checking Turkey"in, bu platformlar arasında sayılabileceği belirtildi.

Raporda yaklaşık 30 ülkede yalan haberlere müdahale edildiğine dikkat çekildi. Çin'de "Dedikoduları ortadan kaldırmak/çürütmek" anlamına gelen "Piyao" isimli bir uygulama kullanılıyor. Devlet kontrolündeki basın kuruluşlarından, Çin Kominist Partisine bağlı yerel gazetelerden ve muhtelif hükümet biriminden uygulama kapsamında doğrulanmış bilgi alınabiliyor.

Almanya’da sosyal medya şirketleri, yasa dışı olan içeriklerini şikayet gelmesinin üzerinden en geç 24 saat sonra kaldırmadığında şirketlere 7 gün süre veriliyor. Kanun kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen sosyal medya şirketlerine 50 milyon EuAro’ya varan para cezası uygulanabiliyor.

Fransa'da ise yanlış haberlerin yayımlanması, dağıtılması ya da yeniden üretilmesi, 45 bin Euro ile cezalandırılıyor. ABD'de de kapsamlı bir dezenformasyon düzenlemesine yönelik herhangi bir adımın atılmaması dikkat çekiyor.

Türkiye’de de yalan habere ve dezenformasyona karşı mücadele için çeşitli yollar deniyor. Dezenformasyon kanun teklifini Haziran ayında sunmayı planlayan Cumhur İttifakı, hukukçu kurmaylarıyla 10 Mayıs Salı günü bir araya gelecek. Teklifle “Gerçeğe aykırı bilgiyi alenen yayma eylemi” ayrı bir suç olarak düzenlenecek.